Wacht even: je stelt voor om de huidige situatie af te schaffen en nu vraag je mij om bewijs te geven van de gevolgen van jouw idee?
Volgens mij vraagt hij juist om onderbouwing van de huidige situatie. De huidige situatie is ook gebaseerd op een stelling, namelijk dat niemand meer investeert zonder patenten. Maar omdat dat de huidige situatie is doet het er niet toe of die aanname (nog) klopt? Dat is in mijn ogen eerlijk gezegd een dogmatisch conservatieve drogredenering van de bovenste plank.
Het is heel eenvoudig: geld zoekt automatisch de weg van de meeste opbrengst. Patenten zorgen voor hogere returns en dus gaat er meer geld naar onderzoek en ontwikkeling.
Maar zo eenvoudig is het volgens mij niet. Die meeropbrengsten komen niet ineens uit de lucht vallen als je patenten invoert. Die meeropbrengsten komen uit de samenleving die die produkten koopt. Kort door de bocht: patenten leveren meer inkomsten op voor investeerders (en uitvinders / produktontwikkelaars / ...), maar ook meer kosten voor de samenleving. Aan de andere kant, innovatie levert kosten op voor organisaties die aan produktontwikkeling en R&D doen, maar (als het goed is) juist weer voordelen voor de samenleving. De vraag is hoe zich dat verhoudt, en volgens mij is dat rekensommetje nog helemaal zo simpel niet. Wat is bijvoorbeeld de impact van - noem eens wat - de paperclip op de samenleving (geweest)? Hoe druk je dat uit in kosten en opbrengsten? En wat als er geen octrooien waren geweest? Had niemand dan de paperclip uitgevonden, en hadden we dan dus die opbrengsten en kosten niet gehad? Of was dan misschien niet de paperclip, maar een ander, misschien wel efficienter ding uitgevonden? En paperclips zijn natuurlijk niet zo'n gruwelijk lastig voorbeeld, maar in feite geldt het voor elke technologie. Dat we ooit een bepaalde kant op zijn gegaan (een wereld met paperclips / smartphones / stoommachines / <vul-maar-in> ) betekent nog helemaal niet dat dat dus ook de enig juiste weg is omdat 'hogere returns' ons op dat moment die kant op hebben gedirigeerd; vergelijkbaar met de
wet van de remmende voorsprong: misschien lijkt het op een gegeven moment wel een goede innovatie, maar het zou best eens kunnen dat je uiteindelijk beter af bent als je die innovatie op dat moment niet doorvoert. Maar omdat investeerders een ander belang hebben dan de samenleving (namelijk, die hogere returns, bij voorkeur op de niet al te lange termijn) is het bijna onvermijdelijk dat die investeerders geld stoppen in dingen die uiteindelijk niet optimaal zijn voor de samenleving. Maar volgens mij is dat sowieso erg lastig te bepalen, alleen al om de simpele reden dat je niet een gecontroleerde test kunt uitvoeren: je kunt niet even twee universa naast elkaar laten bestaan, eentje met, en eentje zonder die technologie, om eens even rustig te gaan kijken wat er allemaal gebeurt. We hebben (of zien, althans) maar 1 universum. Het blijft daarom, bij zowel voor- als tegenstanders, bij aannames, omdat je niet kunt vergelijken. Dan kun je wel cijfertjes heen en weer gaan gooien, maar als je niet weet hoe die cijfertjes er met of zonder patenten uit hadden gezien zegt dat niet zo veel. Feitelijke onderbouwing van de zin of onzin van patenten is domweg niet heel sterk.
Dan verschuift het zwaartepunt van de discussie volgens mij meer naar een ethisch vraagstuk:
willen we wel dat kennis gemonopoliseerd wordt, ongeacht de economische impact (want die weten we niet)? En er zijn best redenen aan te voeren waarom je dat zou willen, net zo goed als er redenen aan te voeren zijn waarom je dat niet zou willen.
[Reactie gewijzigd door Iknik op 23 mei 2017 13:44]