Direct naar artikelinhoud

Ook Amerikanen ontdekken: de economie steunt op de kerken

Life Tabernacle Church in de stad Baton Rouge in Louisiana. Vorige maand kreeg een deel van zuid-Louisiana te maken met verwoestende overstromingen.

Als religieuze instellingen er morgen collectief de brui aan zouden geven, zou de Amerikaanse economie waarschijnlijk een hele harde klap krijgen. En armen, zieken en andere hulpbehoevenden zouden een flink probleem hebben.

Kerken, religieuze zorginstellingen en kerkelijke goede doelen vormen in de VS een factor van niet te onderschatten belang: ze draaien jaarlijks een omzet van maar liefst 1067 miljard euro. Tot die conclusie komen onderzoekers van de Georgetown-universiteit in Washington in een nieuwe studie.

Het bedrag moet niet al te exact worden genomen, geven ze toe. Het is de uitkomst van een complexe optelsom, gebaseerd op schattingen van hoeveel er jaarlijks binnenkomt en uit gaat bij kerken en daaraan gelieerde instellingen.

Maar, zo zeggen Brian Grim en zijn collega-onderzoekers in de studie, zelfs als je niet op een miljard meer of minder kijkt, is de religieuze 'industrie' enorm. "Godsdienst is in de Verenigde Staten groter dan de omzet van de tien grootste technologiebedrijven, inclusief Apple, Amazon en Google. En het is vijftig procent groter dan de omzet van de zes grootste Amerikaanse oliebedrijven."

De onderzoekers keken onder meer naar de omzetten van christelijke scholen, grote liefdadigheidsinstellingen, zoals de YMCA, het Leger des Heils en World Vision, en naar die van aan kerken gelieerde ziekenhuizen. Samen vormen die instellingen een imposant sociaal vangnet. Daar bovenop komt het vrijwilligerswerk dat kerken aanbieden - van voedselbanken tot afkicktrajecten. Bovendien stimuleren al die instellingen de 'seculiere' economie. Ze hebben allemaal meubels, computers en beveiligers nodig.

Ook in Nederland draagt de kerk veel bij
Dat kerken en religieuze instellingen de samenleving veel werk uit handen nemen, bleek eerder al uit Nederlandse onderzoeken. Een rapport in opdracht van de Rotterdamse gemeenteraad constateerde in 2008 dat alleen al in die stad het werk van de kerken per jaar zo'n 120 miljoen euro oplevert. Daarbij ging het onder meer om taallessen, buurtwerk, hulp aan daklozen en relatietherapie. Trok je dat bedrag door naar heel Nederland, dan kwam je uit op een maatschappelijk rendement van ruim 3 miljard euro.

Die ontzorgende werking zie je ook bij migrantenkerken, constateerde het Verwey-Jonkerinstituut drie jaar geleden. De migrantengemeenten (variërend van Surinaams tot Ghanees en Indonesisch) zijn maatschappelijk zeer actief. Ze helpen bij schuldsanering, maar ook bij het aanvragen van een verblijfsvergunning of een uitkering.

Amerikanen zouden meer waardering mogen hebben voor de goede werken van religieuze gemeenschappen, stelde Grim deze week bij de presentatie van zijn rapport. We horen veel over de scherpe randjes van religieuze gemeenschappen, zoals religieus gemotiveerd geweld en seksueel misbruik door geestelijken. "Het is tijd voor meer balans."