Voorzitter filantropische organisaties huurt zichzelf in voor advies

Dit blijkt uit de jaarrekening 2012 van de stichting. SBF is eind april 2011 opgericht en heeft als doel: 'het bevorderen van de maatschappelijke rol en betekenis van de filantropie in Nederland'.

De dubbelfunctie van de oud-LPF-bewindsman is discutabel, omdat de organisatie een zogenoemde ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) geniet, die belastingvoordelen biedt. Volgens de ANBI-regeling van de Belastingdienst mogen bestuurders niet voor hun werk betaald worden. Ze hebben alleen recht op een onkosten- en vergadervergoeding. Directie en medewerkers mogen wel worden betaald.

Grote ophef rond Alpe d'Huzes
Enkele weken geleden ontstond grote ophef toen bleek dat de voorman van de stichting die namens Alpe d'Huzes geld inzamelde voor kankeronderzoek zichzelf een 'management fee' van 1,6 ton had laten uitkeren.

In de statuten van de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie staat: 'De bestuurders ontvangen als zodanig geen bezoldiging, noch middelijk noch onmiddellijk.' Als onafhankelijk voorzitter krijgt Van Eijck inderdaad niets. Maar als bestuursadviseur ontving 'Van Eijck Fiscaal BV' over ruim anderhalf jaar bijna 52.500 euro.

Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), dat toezicht houdt op goededoeleninstellingen, heeft grote bedenkingen bij de betaling van bestuursleden. 'Bestuursleden van goede doelen met het CBF-keurmerk mogen zelf geen betaling als bestuurslid ontvangen. Want dat is belangenverstrengeling', zegt CBF-directeur Adri Kemps.

Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie is geen fondsenwervende instelling, maar een brancheorganisatie, die niet valt onder de regels van het CBF. Kemps onderstreept desalniettemin dat 'het in goededoelenland heel ongebruikelijk is dat de voorzitter tevens medewerker is'.

SBF-directeur Ronald Zoutendijk heeft geen moeite met de dubbelfunctie, die ook in het jaarverslag staat. 'Hij is ingehuurd om zijn ervaring in het Haagse, en actief betrokken bij diverse projecten, vooral op het terrein van fiscale vraagstukken. We zijn een belangenbehartigende organisatie. Dan is het natuurlijk belangrijk om te weten hoe de hazen in Den Haag lopen.'

Groot netwerk
Is het niet vreemd dat een bestuursvoorzitter zichzelf inhuurt als adviseur van het bestuur? Zoutendijk: 'Het is geen beslissing van hem, maar van het bestuur. De rest van het bestuur heeft hem juist gevraagd. Hij is staatssecretaris van Financiën geweest en heeft een groot netwerk. Het gebeurt in alle openheid en transparantie. Het is eigen geld - we zijn geen fondsenwerver - en het is een goede besteding. Die man is zijn gewicht in goud waard.'

Volgens hem declareert Van Eijck Fiscaal 'gemiddeld acht uur per week'. Daarop is de bezoldiging gebaseerd. 'Maar in praktijk werkt hij veel meer', aldus Zoutendijk. 'Hij doet het niet voor het geld. Hij is een gedreven man, die hier vanuit zijn idealen bezig is. Als hij zou willen cashen, zou hij wel wat anders hebben gedaan.'

Van Eijck zelf zegt dat hij zijn werkzaamheden als voorzitter en medewerker 'strak kan scheiden'. Als bestuursadviseur is hij 'aanjager van projecten, zoals de uitrol van lokale gemeenschapsfondsen en de kennisbank filantropie'. Voor die werkzaamheden heeft hij een apart contract gesloten met SBF. De beloning komt neer op 'omgerekend een paar tientjes per uur'.

Van Eijck ziet geen belangenverstrengeling
Van Eijck, ook voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, ziet zijn dubbele functie niet als belangenverstrengeling. 'Het vijfkoppige bestuur en de directeur hebben me gevraagd enige processen te ondersteunen. Ik doe het niet voor het geld, maar vind het zuiver dat ervoor betaald wordt.'

De SBF wordt gefinancierd door vier filantropische koepelorganisaties : VFI, FIN, IF en CIO. Daarnaast ontvangt de stichting ook subsidies. Zo heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie de afgelopen twee jaar een exploitatiesubsidie verstrekt van 141 duizend euro.

Van Eijck onderstreept dat zijn vergoeding niet uit de subsidies, maar 'volledig uit de bijdragen van de aangesloten koepels wordt betaald'. Hij vindt zijn dubbelfunctie niet strijdig met de ANBI-regels: 'Als natuurlijk persoon ben ik voorzitter, als organisatie Van Eijck Fiscaal BV heb ik een los gesloten contract. Zelfs de Belastingdienst weet dit. Met deze constructie is niks mis.'

De Belastingdienst wil niet ingaan op individuele gevallen. In het algemeen, zegt een woordvoerder, mag een bestuurder 'niet meer dan een onkosten- en vacatievergoeding ontvangen'. Daarnaast mag hij 'voor uitvoerende taken' betaald krijgen. 'Het kan, maar dan moet je de zaken wel strikt kunnen scheiden. Of dat gebeurt, is ter beoordeling van de belastinginspecteur.'