ESA en Europese ruimtebedrijven willen 5g via satellieten mogelijk maken

Het Europese ruimteagentschap ESA en zestien Europese ruimtebedrijven gaan samenwerken om zich sterk te maken voor 5g via satellieten. Satellieten moeten bereik mogelijk maken op plekken waar providers met masten geen 5g kunnen bieden.

Zo moeten gebruikers onder meer op bergtoppen en midden op zee een 5g-verbinding kunnen opzetten dankzij satellieten van de ESA en de zestien betrokken bedrijven. Het samenwerkingsverband heet 'Satellite for 5g'.

De bedoeling is om een frequentie voor gebruik van 5g vanaf satellieten in de 5g-standaard te krijgen. Eerdere voorstellen spraken over de hoge frequentie van 32GHz. Omdat 5g diverse technieken op veel verschillende frequenties zal ondersteunen, verwachten de ESA en de bedrijven dat het initiatief kans van slagen heeft. Mocht dat lukken en veel apparaten krijgen ondersteuning voor de satellietversie van 5g, dan wordt bereik via 'mobiel internet' op veel meer plekken mogelijk. Een obstakel is dat communicatie met behulp van satellieten veel duurder is dan met zendmasten, waardoor het niet altijd en overal inzetbaar zal zijn.

Als satellietcommunicatie onderdeel wordt van 5g, zou dat een opsteker zijn voor de ruimte-industrie. Communicatie via satellieten vindt al veel langer plaats, maar was nooit onderdeel van een standaard die gelijk is aan die van netwerken op aarde. Smartphones hebben ook geen dataverbinding met satellieten, al kunnen ze wel vrijwel altijd aan locatiebepaling doen via het Amerikaanse GPS en sommige toestellen met de Europese tegenhanger Galileo.

Bedrijven uit de telecomindustrie zijn momenteel bezig met het vaststellen van de eerste standaard voor 5g. De kans lijkt klein dat satellietcommunicatie daar in zit. De standaarden voor mobiele netwerken krijgen echter elke paar jaar nieuwe versies, waarin de 3GPP, de organisatie erachter, functies toevoegt.

Terugkijken: videoreportage over 5g

Door Arnoud Wokke

Redacteur

22-06-2017 • 12:53

25 Linkedin Whatsapp

Reacties (25)

25
25
12
2
0
11
Wijzig sortering
Maar hoe zit het met de latency?
Interessante vraag natuurlijk, ik ben wat artikelen gaan lezen, en vond in dit artikel in EURASIP het volgende:

[..]the round trip propagation delay for low-earth orbiting (LEO) satellites such as Iridium, Orbcomm and Globalstar constellations are about 8.6 ms, 9 ms and 15.6 ms, respectively, while it can be about 540 ms for geosynchronous satellites. As a result of this latency, control plane offloading, i.e. from satellite C-plane to terrestrial C-plane and vice versa be- comes a challenge. Hence schemes towards achieving a low latency control plane need to be investigated.

Kortom: rond de 10ms voor LEO satellieten en 540ms voor geostationaire satellieten. LEO lijkt op basis hiervan acceptabel. Bedenk hierbij dat de satellietvariant van 5G-internet niet voor mainstreamgebruik zal zijn (daar heb je immers de veel goedkopere/snellere zendmasten of micro-cells voor), maar dat dit gereserveerd zal zijn voor gebieden waar alternatieven niet mogelijk zijn. De mensen daar zullen dus ook tevreden (moeten) zijn met een hogere latency.
Nu ga je hier van uit dat een ruimte mast veel duurder is dan eentje hier op aarde, maar is dit wel zo? Je bereik is VEEEEL groter dan op de grond en je kan letterlijk de hele wereld bedienen. Ja, de initiele kosten zullen astronomisch hoog zijn maar ik denk dat dat zich wel terug betaald.

Met een samenwerking van meerdere landen moet een LEO netwerk wel te doen zijn kwa kosten. Anders heb je geen meerwaarde vergeleken met normale satelliet internet vind ik. Stuur zogenaamde seed-ships de ruimte in die dan relatief kleine masten op verschillende plekken in banen om de aarde brengt zodat je overal dekking hebt.

Was Musk niet bezig met een idee als dit?
35786000 [m]/299792458 [m/s] geeft 119.4 ms heenweg. Dus een ping (round trip) is 238.8 ms
Theoretisch misschien, maar je vergeet voor het gemak even dat hij dan ook nog van de sat naar de server op land moet, en vanaf daar verder.

Ik gebruik sateliet dagelijks (zeeman), en mijn gemiddelde ping zit op 600-800ms.
Net nog even getest met een ping -t tweakers.net, Low: 607ms High: 749ms
Dat is alleen de ping naar de satelliet. Als je wilt communiceren met iemand anders op aarde moet je die ping verdubbelen.
Maar daarom gaan ze ook niet voor Geostationair, maar voor een orbit van enkele tientallen zo'n duizend kilometer.

[Reactie gewijzigd door RocketKoen op 22 juni 2017 14:28]

Een orbit van enkele tientallen kilometers is niet lang een orbit. ;)

Uit het originele persbericht kan ik niet opmaken op welke hoogte de sattelieten hun rondjes gaan draaien, maar het zal waarschijnlijk om LEO gaan, dus tot 2000 km.
Ik heb het even aangepast. tientallen is inderdaad iets te overdreven laag.
SpaceX zit tussen de 1100 en 1325km.
https://en.wikipedia.org/wiki/SpaceX_satellite_constellation
Bedrijven als SpaceX zijn bezig met een LEO (low earth orbit) constellatie van een paar duizend satellieten, waardoor de latency heel erg mee zal vallen. Benieuwd of zij ook 5G kunnen/willen ondersteunen dan. Alleen moet je dan natuurlijk zo ver door de atmosfeer zien te komen en nog iets van signaal van die satelliet opvangen. Geruchten gaan dat je daarvoor een antenne nodig hebt ter grootte van een A4'tje.
A4tje? Ik heb een satteliettelefoon van Thuraya die een geostationaire satteliet gebruikt, die zitten veel hoger en bovendien veel verder weg dan LEO sattelieten. En de antenne daarvan is maar 15cm lang en 2cm dik.

Dus kleiner dan een A4tje moet prima kunnen. Iridium modules (LEO netwerk) werken zelfs vaak met een "patch" antenne van 2x2cm. Ook de breedband hotspot MiFi apparaatjes van Iridium.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juni 2017 16:41]

En op wat voor een frequentie werkt jouw apparaat? Snellere technieken zijn meestal relatief veel hoger in frequentie waardoor de penetratie door de atmosfeer veel lager is.
Hoger in frequentie, antenne kleiner...
Latency gaat afhankelijk zijn van de hoogte van de baan van de serverende sattelliet.

Het pad voor een ping is:
Zender -> satelliet -> ontvanger -> satelliet -> zender.

dus 4x de afstand van de zender naar de satelliet voor een roundtrip.

Snelheid van een radiogolf is bij benadering 300.000 km/s

Een geostationaire satteliet: 35.786 km, totale afstand is 143.144 km, dus latency van +- 0,48 s
een medium-earth orbit satteliet: 17.000 km*, totale afstand is 68.000 km, dus latency van +- 0,22 s
een low-earth orbit satteliet 2.000 km, totale afstand is 8.000 km, dus latency van +- 0,03 s

Iemand die issues met mijn sommetjes ziet? Dit is ook maar servetje/wikipedia/calc.exe-werk. Ik realiseer me dat je er doorgaans nog wel een paar milliseconden bij moet optellen vanwege de verwerkende apparatuur en overige hops, en natuurlijk zal niet al het verkeer rechtsstandig omhoog zijn, maar ik ga er even van uit dat zo'n satelliet weer met basisstations redelijk rechtstandig communiceert en niet in de meest vervelende situatie dat hij met objecten beide aan zijn "horizon" praat. Dopplereffecten voor de non-geostationaire satellieten weet ik niet genoeg wiskunde voor om te berekenen.

Een ping van 30 ms is alleszins redelijk. Die van zo'n 220 ms wordt al wat meer. Geostationair lijkt me vervelend worden.

*MEO is eigenlijk alles tussen LEO en GEO in. Ik heb maar iets "gemiddeld" daartussen genomen...

[Reactie gewijzigd door Keypunchie op 22 juni 2017 13:33]

Anoniem: 40104
@dakka22 juni 2017 14:26
Maar hoe zit het dan met al die landen met bergachtige gebieden en enorme delen die wel voorzien zijn van masten of anderzijds longrange 450 mhz 4G wat ook tot flink buiten de kust werkt. Dit zie je onder andere in heel Scandinavië.

We lopen al jaren achter met de aanleg van fiber, niet alleen naar huizen maar ook voor masten omdat lokale overheden in veel landen en ook de EU de aanleg niet meer pragmatisch forceren. Om nu weer te gaan zoeken naar slechtere oplossingen voor een probleem waar al een oplossing voor staat snap ik echt totaal niet.
Beter een hoge latency dan geen dekking...
Nou als ik op een cruiseschip zit wil ik wel een beetje degelijk kunnen quaken
Dat doe je maar tegen de rest van de gamers op het cruiseschip.
Is alleen de vraag hoeveel 55-plussers er graag quake spelen, hoeveel er daarvan op het cruiseschip zitten en hoeveel daarvan hun laptop hebben meegenomen......
Volgende keer zet ik [sarcasm] erbij :)
Die wilde ik er zelf ook al bij zetten :).
Ideaal natuurlijk voor iedereen die wel eens aan het hiken is in de bergen. Ook wellicht een mooie oplossing om de black box data van vliegtuigen real-time te streamen naar een centrale server zodat deze onmiddellijk beschikbaar is bij incidenten.
Anoniem: 310408
@JP198022 juni 2017 13:27
Dat is nu al mogelijk via de standaard internet verbinding die veel vliegtuigen al hebben.
Als dat zo was dan was MH370 al gevonden.
Maar gebeurt het ook?
Het idee om alle data (bijna) realtime door te sturen is nog niet zo gek.. Nu is het geloof ik elke 30 min?
Wanneer je gps gebruikt heb je maar een eenrichtingscommunicatie. Er is dus geen sprake van een dataverbinding.
Ik weet niet of dit een goed vergelijk is maar deze man zit op satellietinternet en upload youtube filmpjes 27down 3a5 up (ook live) zie https://www.youtube.com/watch?v=zXg7_GrxFyU&t=773s (2min40) tJa - een stuk sneller als wat ik heb. adsl

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee