Bedrijf maakt game als 'digitaal medicijn' tegen ADHD

Het Amerikaanse bedrijf Akili Interactive heeft een game ontwikkeld die bedoeld is om mensen met ADHD te helpen. Akili stelt dat uit een experiment is gebleken dat de proefpersonen die met de game werden 'behandeld', een significant verbeterde aandachtscurve hadden.

Volgens de onderzoekers scoorden de testsubjecten die het 'digitale medicijn' AKL-T01 kregen toegediend, beter op de zogeheten Attention Performance Index, een rangschikking van de Amerikaanse FDA. De game is volgens de makers een 'immersive action video game' waarbij kunst, muziek, verhaalvertelling en beloningscycli worden ingezet om bepaalde specifieke cognitieve neurale systemen in de hersenen te stimuleren. Het gaat dan vooral om de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat bij ADHD niet optimaal functioneert.

In totaal hebben 348 volwassenen en kinderen met ADHD aan het experiment meegedaan. Gedurende een periode van vier weken werd AKL-T01 gebruikt bij een aantal van de proefpersonen. Dit medicijn werd 'toegediend' via het spelen van een aangepaste versie van de game Project: Evo op een tablet. Het andere deel van de groep kreeg een standaardbehandeling, waarbij de elementen uit de game werden nagebootst via het spelen van andere games.

De makers van de game hebben niet veel details vrijgegeven over hoe de game precies werkt, maar het lijkt op een vrij normale platformgame, waarbij de speler door de spelwereld moet manoeuvreren en bijvoorbeeld allerlei obstakels moet vermijden. Spelers kruipen in de huid van een personage en moeten zich een weg zien te banen door een bevroren wereld.

Daarbij moeten keuzes gemaakt worden en het idee is het brein te trainen om de informatie in real time te verwerken en te ordenen, waardoor een speler zijn aandacht bij de taken moet houden. Speciale algoritmes in de game moeten ervoor zorgen dat de therapie voor elke patiënt automatisch wordt aangepast aan de persoonlijke behoefte. Hoe dat precies werkt, hebben de makers niet gezegd.

Akili zal de resultaten van het experiment publiceren op een conferentie. Het bedrijf heeft plannen om het 'digitale medicijn' in de eerste helft van 2018 te laten goedkeuren door de Amerikaanse medisch toezichthouder FDA. Het onderzoek van Akili naar de effecten van AKL-T01 is overigens nog niet in een wetenschappelijke tijdschrift verschenen; er heeft nog geen peerreview plaatsgevonden. Akili is onderdeel van het bedrijf PureTech Health.

Door Joris Jansen

Redacteur

05-12-2017 • 11:18

161 Linkedin Whatsapp

Reacties (162)

162
145
64
8
0
27
Wijzig sortering
Klinkt als Neurofeedback, en dat is niet nieuw.

Neurofeedback (NFB), ook wel neurotherapie, neurobiofeedback of EEG-biofeedback (EEGBF) genoemd, is een therapie waarbij de hersengolfactiviteit wordt omgezet in beelden, geluiden of trillingen. Met behulp van deze “feedback” zou men via operante conditionering de eigen hersenactiviteit kunnen beïnvloeden. Bepaalde soorten hersengolven hangen namelijk rechtstreeks samen met bepaalde hersenactiviteiten. Zo blijken de trage corticale golven, ofwel de slow cortical potentials (SCP), verband te houden met slaap en ontspanning, terwijl de snellere bètagolven juist duiden op concentratie. De bedoeling van neurofeedback is om de golven die met een bepaalde klacht verband houden te onderdrukken en de golven die de klacht verminderen juist te versterken.

bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurofeedback

p.s. Mopperman verdient een +1 voor het aankaarten dat ik dit niet had gepost.

[Reactie gewijzigd door Becquerel op 5 december 2017 11:50]

Voor diegene die zich afvragen wat je bedoeld:
Neurofeedback (NFB), ook wel neurotherapie, neurobiofeedback of EEG-biofeedback (EEGBF) genoemd, is een therapie waarbij de hersengolfactiviteit wordt omgezet in beelden, geluiden of trillingen. Met behulp van deze “feedback” zou men via operante conditionering de eigen hersenactiviteit kunnen beïnvloeden. Bepaalde soorten hersengolven hangen namelijk rechtstreeks samen met bepaalde hersenactiviteiten. Zo blijken de trage corticale golven, ofwel de slow cortical potentials (SCP), verband te houden met slaap en ontspanning, terwijl de snellere bètagolven juist duiden op concentratie. De bedoeling van neurofeedback is om de golven die met een bepaalde klacht verband houden te onderdrukken en de golven die de klacht verminderen juist te versterken.
Aj, je hebt helemaal gelijk. Ik stond er niet bij stil dat niet iedereen dat zou weten. Ik pas mijn reactie aan!
Euhm... volgens mij heeft deze game niets met neurofeedback te maken. Ik lees nergens dat de game specifiek reageert op EEG signalen van de gebruiker en daar adaptief op reageert. Er is bij het onderzoek geen gebruik gemaakt van (Q)EEG metingen of andere neuroimaging technieken - als ik het goed begrijp baseren de onderzoekers de vooruitgang op basis van TOVA, een soort van performance test.

Eerder valt deze game in het rijtje van ontwikkelingen als https://www.cogmed.nl/, ook een 'game' die is ontwikkeld om het executief functioneren (van personen met de diagnose ADHD - los van wat daar van te vinden is) te verbeteren.

Los van de irrelevantie van de eerste comment, mooie ontwikkelingen om door middel van gamification bepaalde vaardigheden te trainen. Ik ben echter benieuwd naar het lange termijn resultaat. Vooral omdat 'ADHD'ers' (net als anderen) vaak makkelijker bij een interessant spel kunnen houden ben ik benieuwd of de transfer naar het 'saaie lokaal' gemaakt wordt. Anders gesteld, geldt een vaardigheid die je in een prikkelende omgeving leert ook in een prikkelarme omgeving. het verschil zit 'm in of iets je aandacht trekt (een game) of jij je aandacht toch zelf zult moeten sturen (de les)...
Precies, dit is niet perse nieuw. Deze game is nieuw dat wel.

De techniek bestaat al een paar jaren en is bewezen dat het positief werkt!

Lijkt me persoonlijk ook veel gezonder dan de Big Pharma pillen.
Big Pharma heeft nog steeds teveel macht, daarom is dit niet standaard om concentratie problemen te tacklen, maar dat komt wel.
Laten we het hopen! Als ik zie wat methylfenidaat doet met kinderen op lange termijn..:(
Hmmm, gelukkig heb ik er geen last van. Kort het gebruikt.
Problemen met motoriek, slecht reactievermogen, egocentrisch gedrag en meer...
De eerste resultaten van langetermijn onderzoeken voorspellen niets goeds:(

Wat mij betreft is ADHD ed vooral ongewenst gedrag, en op basis van symptomen wordt dat in een hokje gestopt en het label "autisme spectrum"of ADHD geplakt.

Bewijs voor neurologische afwijkingen zijn er niet!! Ieder brein is namelijk anders;
filmpje voor de geinteresseerden
De eerste resultaten van langetermijn onderzoeken voorspellen niets goeds:(
Ook hier zie ik graag enige onderbouwing. Welke lange-termijn onderzoeken, en wat voorspellen die dan?
Iemand met autisme heeft zeer zeker een ander brein. Het is namelijk een afwijking in het brein. Dat is verder niet beledigend bedoeld of beledigend, maar gewoon een feit.

Geloof je het niet? Ga je hier plaatjes kijken van hersenscans: https://duckduckgo.com/?q...rein&iax=images&ia=images

ADHD weet ik niet of dat een afwijking in het brein is. Het lijkt in ieder geval een psychische aandoeding en juist geen persoonlijkheidsstoornis.
Ja, en hoe ontwikkelt het gedrag zich bij AF(H)D’ers die geen methylfenidaat hebben gehad? Misschien juist wel erger dan de groep die wel medicatie heeft gehad.
Een probleem met AD(H)D is een vertraagde ontwikkeling van de frontale kwab, dat kan wel oplopen tot meerdere jaren verschil met leeftijdsgenoten. Het probleem is vervolgens dat scholen je behandelen en toetsen als een normaal persoon en krijg je allerlei verkeerde prognoses zoals dyslectie en dyscalculie. AD(H)D is, in mijn optiek, ook geen aandoening maar juist een probleem binnen de samenleving waar weinig tot geen ruimte is voor mensen die niet voldoen aan "het plaatje".
Een probleem met AD(H)D is een vertraagde ontwikkeling van de frontale kwab...
Nee, het is aangetoond dat sommige hersengebieden kleiner of minder activiteit hebben. De prefrontale cortex (een onderdeel aanwezig je frontale kwab) heeft een belangrijke rol in je hersens en die lijkt relevant te zijn ivm de communicatie tussen de verschillende onderdelen. Het is dus nog niet duidelijk of er een relevante relatie is.
... dat kan wel oplopen tot meerdere jaren verschil met leeftijdsgenoten
Dat is niet waar. De symptomen veranderen, maar dat heeft met de leefomgeving te maken en niks met de leeftijd. En het is ook niet zo dat het oploopt.
Het probleem is vervolgens dat scholen je behandelen en toetsen als een normaal persoon en krijg je allerlei verkeerde prognoses zoals dyslectie en dyscalculie
ADD en ADHD zijn inmiddels vrij bekende aandoeningen en testen voor dyslectie en dyscalculie zijn compleet anders die van ADD en ADHD. Vroeger was het minder bekend en kon men wel eens de conclusie trekken dat het iets anders was omdat men simpelweg niet testen voor ADD of ADHD.
Scholen behandelen het echt niet meer als hetzelfde.
AD(H)D is, in mijn optiek, ook geen aandoening maar juist een probleem binnen de samenleving waar weinig tot geen ruimte is voor mensen die niet voldoen aan "het plaatje".
Een (medische) aandoening is een afwijking van de gezonde toestand van lichaam of geest. Het is een overkoepelend begrip voor de verzameling van symptomen, syndromen, klinische tekens, ziekten, handicaps, letsels en vormen van RSI.

Man, man, man... Ik weet niet waar jij je kennis vandaan haalt, maar ik adviseer je om in het vervolg een expert te raadplegen of in elk geval de wikipedia pagina te herlezen. :(

https://nl.wikipedia.org/wiki/ADHD

[Reactie gewijzigd door DevWouter op 5 december 2017 14:44]

Luister/lees wel even wat hij (ook) zegt. ADHD is zeker een probleem binnen de samenleving. Er wordt vreselijk negatief naar gekeken. Onterecht vind ik. Met medicatie kan het echt vóór je werken.

En doe niet zo denigrerend met je 'man man man'... Beetje respect voor je mede-tweaker.
Ik wil niet negatief over komen maar ADHD is niet het probleem in de samenleving. de negatieve wijze waarop "normale" mensen omgaan met ADHD'ers is het probleem.
Je bedoelde ongetwijfeld het zelfde.
Als volwassen ADHD'er (vanaf mijn 6e meerdere keren gediagnosticeerd) ken ik de klappen van de zweep. Zelfs nu nog moet ik vaak uitleggen (of verdedigen) wat ADHD is en wat het voor mij betekend (voor mijn doen en laten).

Helaas merk ik ook bij mijn oudste zoon (8jaar) dat zijn school en klas er niet mee overweg kunnen gaan. In zijn geval word hij als apart en raar gezien (en daardoor word hij buitengesloten en heeft hij heel weinig vriendjes). ADHD is naar mijn mening niet een probleem in de samenleving... de samenleving is vaak het probleem voor de ADHD'er.

[Reactie gewijzigd door Petry op 5 december 2017 20:36]

Ik kan alleen maar ondersteunen wat je zegt, mensen blijven ADD en ADHD steevast als een 'probleem', 'stoornis' of zelfs 'ziekte' wegzetten die zou moeten worden opgelost. Er worden allerlei aannames gedaan over onderontwikkelde hersengebieden of beschadigingen bij de geboorte en de oplossing wordt steevast gezocht in 'medicatie', zelfs de experts roepen maar wat. Ik ben een volwassene met ADD en daar zou ik prima mee kunnen leven als onze samenleving niet volledig was ingericht op mensen inzetten als dommekrachten in plaats van op basis van hun kwaliteiten. Het lijkt mij niet minder dan logisch dat mensen sterkere filters ontwikkelen voor hun aandachtsverdeling wanneer je aandacht zo nadrukkelijk en overmatig wordt gestuurd als in onze moderne maatschappij, volgens mij zijn we over een paar jaar in de meerderheid. Ik heb medicatie geprobeerd en ben blij dat ik er weer van af ben: als ik mijn dagen permanent gedrogeerd moet slijten om 'normaal' te kunnen functioneren dan vind ik dat wij een hele vreemde notie hebben van wat normaal zou moeten zijn.
@maniak is wel veel te stellig, maar jij laat het klinken of er doorgaans een fysiek aanwijsbare toestand mee verbonden is, en ik geloof niet dat dat het geval is.

ADHD is een gedragsstoornis, en wordt dan ook grotendeels op basis van gedrag gediagnosticeerd. Er zijn wel allerlei correlaties met bij voorbeeld hersenactiviteit gevonden maar voor zover ik (geïnteresseerde leek) weet spelen die in de diagnostiek geen rol: met aandoening x heb je vaak symptoom y, maar symptoom y betekent niet dat je aandoening x hebt.

Het probleem met het vaststellen van een gedragsstoornis is dat daar allerlei cultureel bepaalde factoren in zitten. Een gedragsstoornis is een afwijking van een norm, die buiten een bepaalde bandbreedte valt. Dat zijn twee factoren die zo niet subjectief, dan toch zeker cultureel bepaald zijn.
En dan kan het ook nog voorkomen dat er vaardigheden gemeten worden die cultureel bepaald zijn

Voorbeeld waar ik wel voor doorgeleerd heb: mensen die zonder bewegend beeld (TV, film, etc) zijn opgegroeid hebben 4-8 seconden nodig om een stilstaand beeld te absorberen. Bij jong volwassenen ligt dat nu onder de seconde. Als ze een eeuw geleden DSM-IV hadden gehad, waren ze bij zo iemand zich zorgen gaan maken of er geen concentratie stoornis was.

Dus een beetje een punt heeft hij wel: we beoordelen een afwijking misschien wel wat snel als een stoornis. Neemt niet weg dat ADHD een echte aandoening is waar mensen weel last van kunnen hebben, en geen modegril.

[Reactie gewijzigd door TheekAzzaBreek op 6 december 2017 06:24]

[...]
Man, man, man... Ik weet niet waar jij je kennis vandaan haalt, maar ik adviseer je om in het vervolg een expert te raadplegen of in elk geval de wikipedia pagina te herlezen. :(

https://nl.wikipedia.org/wiki/ADHD
Simpel, ik heb zelf ADD en het is tevens vastgesteld bij mijn oudste dochter vorig jaar. De medisch specialist heeft me uitgelegd wat het precies inhoudt voor mijn dochter. De achtergestelde ontwikkeling van de frontale kwab is zeker correct alleen, en dat melde ik niet in mijn bericht, zal het op volwassen leedtijd geen verschil meer zijn met andere volwassenen. Mijn oudste dochter is een jaar blijven zitten juist omdat haar reken en lees capaciteit 2 jaar achter liep met leeftijdsgenoten. Door haar een jaar te laten zitten heb ik tijd "gekocht" voor haar zodat ze nu kans maakt op een normaal uitstroomprofiel passend bij haar.
"ADD en ADHD zijn inmiddels vrij bekende aandoeningen en testen voor dyslectie en dyscalculie zijn compleet anders die van ADD en ADHD. Vroeger was het minder bekend en kon men wel eens de conclusie trekken dat het iets anders was omdat men simpelweg niet testen voor ADD of ADHD.
Scholen behandelen het echt niet meer als hetzelfde."

Scholen behandelen juist niets als het ADD en ADHD betreft, ze kunnen er nog steeds geen hol mee overweg. Tijdens de examens steken ze alle probleemstumpers (DYSsers, ASers en AD(H)Ders) bij mekaar en geven ze ze wat extra tijd, als je geluk hebt loopt er iemand rond die soms de vragen wat extra kan toelichten. Daar stopt het wel, en ja, ervaringsdeskundige. Ik spreek hier over België voor de duidelijkheid, misschien zijn ze in Nederland wat verder wat zulke zaken betreft, zou me niks verbazen.
Als iemand die zelf ADD heeft lijkt me dat er toch wel meer aan de gang is dan gewoon een probleem binnen de maatschappij. Akkoord, niet iedereen die de diagnose heeft, heeft ook werkelijk een stoornis. Maar dat betekent niet dat er geen mensen zijn die het echt hebben.

De hyperactiviteit is een kant waar ik zelf geen last van heb, maar de concentratiestoornis is wel iets waar ik enorm veel problemen mee gehad heb in het verleden. Ik had twee standen: volledig afgeleid, of hyperfocus (waarbij ik niets om mij heen meer waarneem). Ik had ook helemaal geen controle over mijn focus. Als iets saai was, kon ik mij onmogelijk concentreren,. Als ik iets interessant vond, vergat ik te eten, slapen en zelfs naar toilet gaan. Een ander aspect is ook niet doorhebben dat je niet gefocust bent. Iedereen kent wel het gevoel van een zin te lezen in een boek, om dan te merken dat je niet aan het opletten was en je alles terug vergeten bent. Ik kon tientallen pagina's verder zitten zonder ook maar een woord te onthouden, en dat zonder het te beseffen. Bij ADD zijn die dingen die we allemaal wel eens voorhebben gewoon veel extremer. Toch in mijn ervaring. Is het een apart label waard? Ik weet het niet... Maar er is een probleem.

Op een bepaald moment heb ik een soort van behandeling gevolgd (al was het meer een experiment). Met elektroden op mijn hoofd zat ik voor een scherm en moest ik een bal door een doolhof leiden. Ik moest niet sturen, maar gewoon focussen om de bal vooruit te laten gaan. Dit gaf dus direct feedback wanneer ik afgeleid was. Je kan denken dat dit als onzin klinkt, maar het werkte echt. Als ik volledig geconcentreerd was ging de bal vooruit, maar het moment dat er een andere gedachte door mijn hoofd ging stopte het meteen. Echt een speciale ervaring... Na weken dit te doen heb ik geleerd om te kunnen concentreren op commando op iets dat absoluut niet boeiend was. Wat voor mij werkt is eerst concentratie opbouwen met iets wat ik leuk vind (een puzzel, één spelletje CoD, actief muziek luisteren, etc) en daarna meteen te switchen naar het saaie werk. Langs de andere kant merk ik nu ook meteen wanneer ik afgeleid ben. Ik kan er niet meteen iets aan doen, maar ik besef tenminste dat alles wat ik dan bezig ben gewoon nutteloos is. Door die behandeling heb ik dus geleerd hoe ik beter kan omgaan met de stoornis.

Ik geloof dus zeker dat dit spel kan werken. Ik weet niet of ik zonder die zelfbewustzijn mijn middelbaar had kunnen afmaken, laat staan hogere studies. Ik kan je alleszins garanderen dat het veel aangenamer is dan constant stijf te staan van medicatie. Ik heb die medicatie kunnen afbouwen tot het punt dat ik het nu niet meer nodig heb om normaal en productief te kunnen functioneren. Of er een oorzakelijk verband is, is een andere vraag. Maar kwaad zal het toch niet gedaan hebben.

[Reactie gewijzigd door Niosus op 6 december 2017 10:25]

Niosus, als vader van een ADD'er wil ik je even meegeven dat je van die betweters met hun 'probleem van de maatschappij' niets moet aantrekken. Ze weten niet waarover ze spreken. Zo simpel is dat.

Het spelletje dat jij beschrijft is inderdaad de hierboven beschreven techniek met de neurofeedback.
Eens, sterker nog ik zie het als een gave bij velen. Veel hebben kwaliteiten of een ander denkvermogen waardoor ze iets extras bieden tov de grijze massa.
Het heeft mij tot een goeie programmeur gemaakt ;)
De meeste doorsnee programmeurs die ik ken zijn redelijk doorsnee mensen. De echt goede programmeurs zijn doorgaans wel enigszins "apart" en tonen doorgaans symptomen van autisme en ADHD.
Iedereen heeft op een bepaalde manier een vorm van autisme. Doe eens een algemene test en er komt vaak wel iets uit waaruit blijkt dat je zoiets hebt. Autisme en ADHD zijn dan ook niet gemakkelijk als zodanig te herkennen. We hebben tijden gehad waarbij elk druk kind onterecht het label ADHD opgeplakt kreeg. Of dat een kind dat in zichzelf gekeerd is of op een bepaalde manier handelt als autist werd/word bestempeld. Het is allemaal niet zo zwart-wit.
Iedereen heeft wel symptomen van Autisme/ADHD. Da's iets heel anders dan het ook daadwerkelijk hebben.

Iedereen niest/hoest wel eens. Dat wil niet zeggen dat je ook verkouden bent.

In ieder lichaam splitsen cellen zich verkeerd af. Dat wil niet zeggen dat er een diagnose kanker gesteld kan worden.

Iedereen is wel eens onoplettend of afgeleid; dan heb je nog geen ADHD.

Iedereen heeft wel eens tijd voor zichzelf nodig, voelt zich awkward op bepaalde momenten of kan zich moeilijk inleven in bepaalde mensen. Nee, je hebt dan niet meteen autisme.
Goede voorbeelden.

En daarom is dat zelf-diagnotiseren ook zo gevaarlijk. Lieve mensen, niet doen! Ga niet Wikipedia of Google afstruinen en denken dat je vanalles hebt. Dan heb je overigens wel iets: hypochondrie ;) (voor de duidelijkheid: da's een grapje). Het beste dat je kunt doen is naar de huisarts gaan. Die kan e.e.a. met je bespreken, en je eventueel doorverwijzen naar de juiste instanties. Je kunt dan ook meteen vragen wat er zoal verzekerd wordt in het basispakket of de aanvullende verzekering.

Een mooi programma hierover is Dokters vs Internet. Hier zie je keer op keer dat de dokters het uiteindelijk beter weten dan de leken die op internet zoeken. Heb maar 1x de leken nipt zien winnen. Overigens zijn die leken ook niet de domsten onder de samenleving. Zeer zeker geen afspiegeling van de maatschappij.
Je hebt helemaal gelijk, maar tegelijkertijd: "pas op", zeker als het om psychologische aandoeningen gaat, met dokters en psychiaters!

Het gebeurt vaak genoeg dat ze het bij het verkeerde eind hebben. Als je het idee hebt dat een diagnose te lang duurt of als je je niet op je plek voelt: ga naar een ander!
Ik had gehoord (van een psychiater bij het programma "kijken in de ziel" geloof ik?), dat in de gezondheidszorg, psychiaters de groep zijn die zelf de meeste issues hebben met verslaving, burnout, zelfmoord etc..
En ook via mijn vorige werk heb ik idd van aardig wat (ex-)GGZ-klanten gehoord dat van alle hulpverleners, vooral psychiaters vaak gestoorder zijn dan zijzelf, controlfreaks met weinig inlevingsvermogen, zwartwit denken en labeltjes plakken etc.etc. Lijkt me niet dat zo'n iemand een ander goed kan helpen.
Daarnaast, om psychiater te worden, hoef je niet eens psychologie gestudeerd te hebben. Als je geinteresseerd bent in het helpen van mensen met hun psychische problemen, dan ligt het m.i. voor de hand dat je psychologie gaat studeren. Als je meer vertrouwen hebt in chemische zooi voorschrijven om de boel te onderdrukken, dan ga je voor psychiater, lijkt mij.
Ik moet wel zeggen dat ik ook goeie verhalen hoor over psychiaters, dus er zijn genoeg uitzonderingen, maar goed bovenstaande komt niet uit het niets.
De mensen die klagen over psychiaters zijn mensen die vanwege een persoonlijkheidsstoornis medicijnen krijgen voorgeschreven. Daar zitten er ook bij die niet blij zijn met de behandeling. Bijvoorbeeld omdat ze niet de diagnose krijgen die ze willen, of niet de medicijnen krijgen die ze willen. Bovendien passen psychiaters ook allerlei trucjes toe bij hun behandeling zoals mirroring, sympathie wekken. Er is ook sprake van een vertrouwensband. En tenslotte kunnen ze zich niet altijd even empathisch opstellen ivm de band.

"Chemische zooi" is verder onzinnige bangmakerij. Het meest giftige stofje op aarde is botulinetoxine, en dat komt in de natuur voor. Water is verder ook giftig. In de juiste hoeveelheid is bijna alles giftig.
Daarnaast, om psychiater te worden, hoef je niet eens psychologie gestudeerd te hebben.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Psychiater#Nederland

"Om psychiater te worden in Nederland dient iemand eerst de studie geneeskunde te hebben afgerond, een opleiding die 6 jaar duurt. Hierna kan hij of zij solliciteren voor de opleiding tot psychiater. De opleidingsduur hiervan is 4,5 jaar. De arts in opleiding tot specialist (AIOS) wordt opgeleid tot psychiater binnen een van de drie aandachtsgebieden: volwassenenpsychiatrie, kinder- en jeugdpsychiatrie of ouderenpsychiatrie. Gedurende de opleiding besteedt de AIOS in totaal ten minste:

een jaar aan klinische psychiatrie
een jaar aan ambulante psychiatrie
zes maanden (ten minste 20%) aan spoedeisende psychiatrie
zes maanden (ten minste 20%) aan consultatieve psychiatrie
drie jaar (ten minste 10%) aan psychiatrische psychotherapie (de arts is na de opleiding tot psychiater dan ook tevens psychotherapeut)"

10,5 jaar, en dan kom jij met "ze hebben geen psychologie gestudeerd". Een psychiater weet heel wat van psychologie af, en kent DSM-IV en DSM-V als een bijbel. Net als een psycholoog is het een specialist, maar ze hebben allebei hun unieke expertisegebied.
Ik had gehoord (van een psychiater bij het programma "kijken in de ziel" geloof ik?), dat in de gezondheidszorg, psychiaters de groep zijn die zelf de meeste issues hebben met verslaving, burnout, zelfmoord etc..
Ja dat las ik ook laatst op Tweakers.net... in jouw post. Wat is je bron?

[Reactie gewijzigd door Jerie op 5 december 2017 19:41]

Inderdaad heb je wat goeie punten, ik heb het dan ook vooral van de andere kant van de "tissuedoos" gehoord.
Mijn bron is wat ik zei, dat programma Kijken in de ziel (die blijkbaar niet meer op NPO Gemist staat), en ex-patienten die ik ken. Andere bronnen heb ik niet, daar heb je dus weinig aan, dat begrijp ik.
Als de patient het anders ziet dan de psychiater, wil dat niet meteen zeggen dat de psychiater gelijk heeft want die heeft 10 jaar gestudeerd, en niet de patient want die heeft een stoornis. Dat gebeurt zeker ook wel, maar het zal per geval verschillen.
De DSM (o.a.) zo goed kennen is een mooie prestatie natuurlijk, maar het probleem is dat (de benadering van) de DSM zelf tekort schiet, ze weten gewoon lang niet alles.
Is dat het geval, en komt de persoon zelf met zijn zelfkennis of wijsheid die daarmee in conflict is, dan wordt dat vaak niet serieus genomen. Het is natuurlijk lastig omdat het geestesziekten betreft, dus niet alles wat iemand zegt is waar. Maar om dat onderscheid goed te kunnen maken, daar heb je inlevingsvermogen voor nodig, en bereidheid verder te kijken dan alles wat jij en de DSM al denkt te weten. Precies dat is wat men dan mist, waarna men elders hulp zoekt en vindt die dat wel kan bieden.
Een neef van een vriend van me kreeg Risperdal, en gaf aan zijn psychiater aan dat hij het gevoel had dat hij er dood aan ging. Dat is "niet aangetoond" was het antwoord. Dat had ie inderdaad helemaal correct geantwoord met al zijn kennis. Maar een tijdje later was ie dood, en inmiddels is ook bekend geworden dat je dood kan gaan aan Risperdal.
Een psychiater zou misschien zeggen dat niet is aangetoond dat hij daadwerkelijk daaraan dood is gegaan, wederom nog meer wantrouwen van de eigen ervaring van de patient.
Nogmaals, wat ik zeg, er zijn vast genoeg positieve uitzonderingen, maar ik heb het over waar ze in tekort schieten, wat ik wel bijzonder vaak hoor (maar dat zal ook aan mijn nogal aparte sociale kring liggen, waar meer GGZ-dropouts dan GGZ-genezingen in zitten).
Het DSM geeft kaders. Niemand is hetzelfde. Samen met ICD is het bruikbaar in andere frameworks zoals uitkeringen, potjes, enz. maar ook voor verzekeringen en vergoedingen.

Als je het niet eens bent met een arts kun je altijd een second opinion aanvragen. Ook kun je als het niet klikt met een psychiater een andere kiezen.

Ik ga verder niets vertellen over mijn ervaring met een psychiater behalve dat ik het een goede psychiater vond ondanks het feit dat zijn diagnose 10 jaar later incorrect en/of onvolledig was. Een medicus probeert eerst de meest voor de hand liggende verklaring, en gaat dan dmv verder uitsluiten op zoek. Dat is complexe materie (zie o.a. de serie Dokters vs Internet hoe dat te werk gaat).

Het verhaal van Risperdal kende ik niet. Op Wikipedia vond ik er e.e.a. over op https://en.wikipedia.org/wiki/Risperidone#Lawsuits tja, dat soort dingen staan buiten de macht van jouw psychiater. Dat is net zoiets als boos zijn op de Media Markt dat je Samsung Galaxy Note is ontploft, of boos zijn op je autodealer omdat Volkswagen heeft gesjoemeld met de software. De Media Markt of je autodealer kunnen daar niets aan doen. Die gaan er van uit dat ze te maken hebben met een goed produkt. En gezien de staat van dienst van Samsung en Volkswagen zou je dat ook redelijkerwijs moeten kunnen aannemen. Daarom was de schok zo groot. Neem je bijv OnePlus met hun backdoors; ik keek daar niet raar van op. Chinees bedrijf. *shrug*
Ja, die psychiater kon niet voorzien dat ie zou sterven, en ja, hij had een second opinion kunnen vragen of kunnen switchen, en dan had ie mss wel een goeie gevonden en leefde ie nog.
En ja de DSM (en andere vakkennis) heeft wel degelijk enig nut.

Maar het voornaamste punt dat ik in mn 2 posts, en ook daarmee probeerde te maken, is dat (naast de goeie psychiaters) veel psychiaters moeite hebben met openstellen/luisteren/inleven/serieus nemen/vertrouwen of hoe je t ook wilt noemen. En deze situatie was daar gewoon een helder voorbeeld van.
De patient gaf cruciale informatie over zijn subjectieve ervaring, en de psychiater wuifde dat weg omdat dat niet overeen kwam met de beschikbare kennis. Terwijl de subjectieve ervaring van de patient note bene de primaire reden is waarom ie ueberhaupt hulp zoekt, en blijkbaar wel uiterst serieus genomen moest worden.

Die houding hoor ik vaker, waaronder nog een ander sterfgeval mbt medicijnen (weet niet meer de details, de psychiater was iig ontkennend),
edit: oja, en nog iemand die zei regelmatig ayahuasca te doen omdat het haar helpt, waarop psychiater haar naar verslavingszorg stuurde. Waar werd gezegd "waarom ben je hier!? ga lekker ayahuasca doen als het helpt".
Voor de rest vooral mensen die buiten de reguliere GGZ hulp vinden die zich beter kan inleven (maar dat ligt ook aan mijn misschien niet representatieve kring). Vandaar dat mijn beeld heel anders is.

Maar, fijn natuurlijk dat jij (en anderen, daar hoor ik zeker ook van) wel een goeie ervaring hadden, daar ga ik dan ook geen probleem van maken/in zoeken.
Ok ik laat het hierbij.

[Reactie gewijzigd door N8w8 op 5 december 2017 22:43]

Beetje generaliserend en onnodig.
Als je meer vertrouwen hebt in chemische zooi voorschrijven om de boel te onderdrukken
Persoonlijk heb ik er erg veel vertrouwen in, en ben ik erg blij met de 'chemische zooi' die mijn 'boel' onderdrukt.
ADHD of andere psychische zaken moet je zeker niet zelf diagnosticeren. Bij mijn zoontje heeft het diagnose traject ruim 1 tot 1,5 jaar geduurd. Bij volwassenen zie je wel vaak dat psychologische centra dmv simpele lijstjes je proberen binnen te hengelen als potentiële klant... ik bedoel patiënt.
Iedereen heeft ASS (autisme spectrum syndroom).

Je past dan ergens in dat spectrum. De ene heeft dan een zwaardere vorm dan de andere.

Moest iedereen het op die manier zien, het zou dan niet meer negatief hoeven te zijn. Dan zijn wij allemaal hetzelfde maar sommige hebben dan een zwaardere vorm.

We kunnen er moeilijk mee om omdat het energie vraagt om te begrijpen hoe dat brein werkt. Als iemand het correct uitlegt dan wordt ineens alles duidelijk.

Een beetje geduld en de nodige informatie en we zien ze anders, beter zelfs soms.
Zo, een indruk. Is die indruk onderbouwt door data of wetenschappelijke studies of is dat anecdotisch?
Anoniem: 179216
@Jerie6 december 2017 11:38
Jazeker. Er zijn verschillende studies die er op wijzen dat ADHD bij ongeveer 5% voorkomt, terwijl er in sommige regio's meer dan dubbel tot driedubbel zo veel de diagnose krijgen.

https://www.health.harvar...overtreated-2017031611304

De medische sector zal er wel bij varen. De mensen die het écht nodig hebben minder, net als de sociale zekerheid.
Door die redinatie. Ik was een druk en lastig en moeilijk kind. Heeft de omgeving van mijn moeder/ouders het goed gepraat dat er niks bijzonders met mij was. Ik was gewoon lastig en druk.

Hierdoor hebben mijn ouders vooral mijn moeder mij zo kunnen mishandelen dat ik er een PTTS aan opgelopen heb oa.

Pas op mijn 35ste is er officieel AD(H)D diagnose gemaakt en heb ik medicatie en training gekregen.

Mensen moet oppassen met zeggen dat deze conclusie te snel en gemakkelijk getrokken word.
Bij mij is het meerdere keren de verkeerde diagnose gesteld. Ik was overspannen was depressief etc.

Dit is in het kort mijn reactie. hier en daar kan kort door de bocht maar wel zoals ik het nu ervaar
Iedereen heeft op een bepaalde manier een vorm van autisme. Doe eens een algemene test en er komt vaak wel iets uit waaruit blijkt dat je zoiets hebt. Autisme en ADHD zijn dan ook niet gemakkelijk als zodanig te herkennen. We hebben tijden gehad waarbij elk druk kind onterecht het label ADHD opgeplakt kreeg. Of dat een kind dat in zichzelf gekeerd is of op een bepaalde manier handelt als autist werd/word bestempeld. Het is allemaal niet zo zwart-wit.
Oppassen dat bij mensen die autisme en ADHD hebben ook meteen wordt verondersteld dat ze ook goed kunnen programmeren, en dat ze maar die kant op moeten gaan. Dat is namelijk niet zo. Ik heb zelf autisme en ADHD en ik vind programmeren misschien wel de leukste bezigheid die ik mij kan bedenken. Maar dat betekent niet dat ik er ook goed in ben. Dat is niet zo. Misschien als ik er jonger mee was begonnen, en eerder de juiste diagnoses had gehad.
Het standaard “een koe is een dier” verhaal gaat hier ook voor op inderdaad.
ICT is tegenwoordig ook in teamverband kunnen werken en Agile functioneren, analyseren en bedrijfsprocessen dus niet alleen maar programmeren
En waarschijnlijk denk je ook anders en sneller dan de rest 😀
Vooral heel anders dan de rest... dit heeft nog wel eens het negatieve effect in discussies.

Goed dat ik -1tjes krijg dat is nou precies waar ik dagelijks mee te maken heb en jullie bevestigen hiermee mijn punt.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 708439 op 5 december 2017 12:32]

Als (ex) ADD patient kan ik dat be-amen. ik ben er inmiddels "overheen gegroeid", maar vaak word het als luiheid afgeschreven oid, terwijl het in werkelijkheid super frustrerend is. En dan ben je toevallig goed in 1 vak, word er gelijk gezegd: zie nou wel dat je het kan (en dat je je aanstelt). Ik heb er inmiddels (na behandeling) de afgelopen 14 jaar geen last meer van gehad, maar veel mensen hebben het nog x gradaties erger en die hebben er elke dag nog last van... ook in hun volwassen leven.
ja mij 2x van school afsturen (verschillende locaties) was voor de leraren van het Nova collega de beter oplossingen destijds, je merkt wel dat in het onderwijs er geen plek is voor "drukke pestventjes met een eigen mening"

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 708439 op 5 december 2017 12:30]

Gelukkig is er tegenwoordig meer ruimte voor kinderen of volwassenen die net een beetje anders zijn. Niet iedereen past in het zelfde hokje en door wat verschillende smaken aanpak en onderwijs te bieden is er een grotere kans op een goede match.
Termen zo als ADHD, dyslexie en autisme zijn deels een trend om de uitzondering in te stoppen en deels een correcte diagnose van een fenomeen. Helaas heeft de trend ook veel nadelen zoals stereotyping.
Laurens-R Wat jij zojuist zei kan ik mijzelf terug in vinden. Heb zelf ADHD (28 jaar ondertussen) maar heb vaak toch nog problemen met het organiseren van mijn werk (Laat mij soms afleiding door kleine andere problemen of ik vergeet ze juist. chaotisch hoofd/erg gevoelig voor prikkels). Daarnaast ben ik vaak ook wat trager met begrijpen van dingen omdat ik connecties minder snel zie of omdat ik op het verkeerde concentreer. Ik krijg namelijk hierdoor een enorm frusterend gevoel ten eerste omdat ik, voor mijn gevoel, een last ben voor andere. Ten tweede omdat ik ook graag dingen sneller wil kunnen doen zodat ik meer tijd kan steken in andere dingen. Zoals je al zelf zei moet ik er jammer genoeg gewoon mee leven.
Anoniem: 708439
@Revassin5 december 2017 13:17
Dit zou mijn verhaal kunnen wezen, blij om te zien dat we niet de enigste zijn hiermee.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 708439 op 5 december 2017 13:17]

Het had mijn verhaal kunnen zijn. Ritalin helpt gelukkig wel goed, maar ook pas nadat iemand me er op wees op m'n 27e. Als ik dat vroeger op de middelbare school gehad had, had ik nu een diploma gehad denk ik.
Ik vindt Methylfenidaat juist averechts werken.
het is een vorm van speed die je zenuwcellen niet aantast, tuurlijk werkt het al je er zo gefocused van wordt dat je er tunnelvisie van krijgt en er bergen werk mee kan verzetten.
Maar die opgefoktheid, gebrek aan eetlust, hartkloppingen en absurde frustratie als iets niet wilde lukken of informatie niet beschikbaar was, dat helpt ook allemaal niet.

Je hebt speciale scholen met meer aandacht voor asp/autisme/add/hd/etc en mijn ervaring daarmee is zeer goed, niet zon drukke stads school waar je als kip in een legbatterij op elkaar zit en 5+ vakken huiswerkt per dag krijgt(+2 uur fietsen).
Ik mis alleen wat educatie over handicaps van de andere kant, als mensen nooit in contact komen met zon persoon of zich er nooit in verdiepen krijg je die stereotypering.
Je kan het nu al terug zien in memes waar "retard" is vervangen met "autism".
Methylfenidaat is niet een vorm van speed, het heeft ook niet dezelfde effecten op het menselijk lichaam. het is een molecuul dat kwa structuur extreem veel lijkt op speed, behalve dat het letterlijk gespiegeld is en daardoor compleet andere effecten heeft (enantiomerie ook wel optische isomerie genoemd)
vrijwel alle enzymen in het menselijk lichaam werken verschillend op verschillende optische isomeren van eenvoudige organische moleculen en bij de meeste natuurlijke biologische stoffen is er maar een van de mogelijke optische isomeren aanwezig.

Ook bij geneesmiddelen is het in het algemeen zo dat van een farmacon met optische isomeren slechts één vorm het farmacologisch gewenste effect veroorzaakt. Andere, niet werkzame vormen kunnen echter wel bijwerkingen veroorzaken. Bijvoorbeeld geldt dat bij het beruchte geval van thalidomide dat onder de handelsnaam Softenon werd verkocht. Het ene isomeer (dextro-thalidomide) zou onschadelijk zijn, terwijl het andere (laevo-thalidomide) mogelijk de oorzaak was van zeer ernstige geboorteafwijkingen. Vanwege deze verschillende werkingen van optische isomeren gaat de voorkeur tegenwoordig uit naar productie van slechts een van de optische isomeren. Indien een racemisch mengsel wordt gebruikt, dient men voor beide stoffen afzonderlijk goedkeuring aan te vragen van de gezondheidsinstanties.

Alle eiwitten in het menselijk lichaam zijn uitsluitend opgebouwd uit de L-vormen van de optisch actieve aminozuren. De uitzondering is glycine, dat geen optische isomeren heeft, doordat de R-groep van glycine enkel een waterstofatoom is. Het antibioticum penicilline werkt alleen op peptidebindingen van D-alanine, dat voorkomt in de celwand van bacteriën - maar niet in mensen. Het antibioticum doodt bacteriën, maar is onschadelijk voor mensen.
Overigens is asperger (asp) geen bestaande stoornis meer, alles valt nu onder autisme spectrum stoornis en dat hele begrip asperger is geschrapt. Het klopt dat die scholen heel goed hielpen voor die doelgroepen, het jammere is dat die nu compleet wegbezuinigd gaan worden voor juist die groepen.

Hier nog een leuk filmpje over optische isomerie
https://www.youtube.com/watch?v=OR2AQS-8CWE

[Reactie gewijzigd door t link op 5 december 2017 16:47]

AD(H)D is, in mijn optiek, ook geen aandoening maar juist een probleem binnen de samenleving waar weinig tot geen ruimte is voor mensen die niet voldoen aan "het plaatje".
Hetzelfde kun je zeggen van iedere persoonlijkheidsstoornis of aangeboren afwijking zoals autisme (ja, dat is aangeboren).
Niet perse vertraagde ontwikkeling.

Ik heb het idee dat het twee kanten op kan gaan kinderen die adhd "toegeschreven" hebben gekregen of super intelligent zijn en zich gewoon vervelen.

Of dat ze verwaarloosd worden (thuis leer je het meest !) en derhalve niet datgene krijgen om zich te concentreren.

Dopimine gebruiken is algemeen bekend.

Toen ik jongerenwerk deed bleek dat.de jongeren die coke verslaving hadden als eerste super intelligent maar door te.blowen en te snuiven zichzelf (onbewust) medicijn te verstrekken.

Beste bewijs is de uitwerking van ritalin op gezond mens.... het zelfde als coke.
Ik heb hier twijfels bij. Games verkorten juist de aandachtsspanne, dus dit advies geld niet in het algemeen. Bovendien kan het zomaar een placebo-effect zijn
Games vervullen de wens om direct beloont te worden. Een kwaal die verder gaat dan games, heel de maatschappij wilt instant nieuws, instant bankieren, instant contact. Het geeft massieve problemen met de jeugd die nog nooit zoveel contacten hadden maar die tegelijk nog nooit zo eenzaam zijn geweest. Als ze een lief willen hoeven ze enkel nog naar rechts te swipen. Maar de diepe relaties worden niet meer gevormd en ze missen bepaalde skills. Overigens geen verwijt naar de jeugd toe, ik merk het bij mijzelf overigens ook op.

Wat kinderen met ADHD betreft, die zijn verzot op games, liefst tablet games en met een of ander lootbox systeem. Nog meer dan andere kinderen hebben ze geen geduld en zijn ze continu opzoek naar instant bevrediging. Met veel moeite kan je ze een complexe puzzel laten maken, waar ze in sommige gevallen nog heel goed in blijken te zijn. Maar het is niet leuk, het kost teveel aandacht en geeft niet voldoende bevrediging. Een lootbox is drukken en poef, beloning. Een puzzel is een uur werken voor een bevrediging wat dan simpelweg een puzzel is die klaar is. Je kan het in die redenering ze moeilijk kwalijk nemen.

De insteek van dit game is ze te geven wat ze willen omdat je dan hun volle motivatie hebt en medewerking krijgt. Dat is zowat het lastigste om te krijgen maar tevens het beste om te behandelen. Ik zie er zeker wel potentieel in wat niet wilt zeggen dat ik overtuigd ben van het effect.

[Reactie gewijzigd door sprankel op 5 december 2017 15:40]

De amfetamine die sommige nu krijgen kan net zo goed placebo zijn 😉

Het is in ieder geval wel aangetoond dat bij ADHD een bepaalde mate van verbetering kan optreden dat wanneer je muziek laat horen icm bepaalde handelingen.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4585247/


Alleen het punt met ADHD is dat het een ziektebeeld is, en geen ziekte met een duidelijk aanwijsbare oorzaak. Het is een verzameling van symptomen waarbij je de diagnose ADHD krijgt en vervolgens krijg je bepaalde medicijnen die je kunt uitproberen.
AD(H)D is niets anders dan een dopamine deficiency in de hersenen. Mensen met een permanent te kort aan deze neurotransmitter presteren simpelweg minder op meerdere vlakken.

Wat deze medicijnen doen ( amfetamine, dexamfetamine, methylfenidaat ) is het simpelweg boosten van deze stof ( 'kraantje' verder openzetten ), of in het geval van methylfenidaat aka Ritalin wordt de re-uptake van dopamine vertraagd.
De amfetamine die sommige nu krijgen kan net zo goed placebo zijn ;)
Ik weet niet in hoeverre je hier een geintje maakt maar dat is praktisch gezien bij medicijnen die niet blind getest worden eigenlijk niet het geval. Als het wel zo is, staat er een P bij het medicijn.

Of je nou ADHD hebt of niet, als je 10 mg Ritalin gebruikt zul je daar een effect aan gaan merken. En dat effect is klinisch vele malen sterker dan placebo. Kortom, het werkt. Ik vind het overigens maar irritant omdat je een high en een low hebt met Ritalin. Concerta, aka Ritalin met sustained release (SR), werkt stukken stabieler. Maar dat wordt lastiger vergoed.

Om nog terug te komen op placebo en m'n post daarmee af te sluiten: als je een medicijn krijgt voorgeschreven kun je er van uit gaan dat deze echt is, en een werkzame stof bevat. Of die stof ook een goed resultaat tot gevolg heeft bij jou als individu is een geheel andere discussie, en ook iets dat je samen met een specialist moet beoordelen. Regelmatig placebos voorschrijven doet af aan het effect want dan gaan mensen denken "dat het toch niet werkt". Da's niet de bedoeling. [EDIT: ik kan me voorstellen dat bepaalde mensen met bepaalde persoonlijkheidsstoornissen wel baat hebben bij een placebo zoals bijvoorbeeld een dealer of een borderliner. Maar het aantal placebos op e NL beroepsbevolking zal statistisch verwaarloosbaar zijn]

[Reactie gewijzigd door Jerie op 5 december 2017 14:06]

Het is al aangetoond dat er een hersenafwijking is bij ADHD-ers en de stof is Methylfenidaat of Dexamfetamine maar er is ook nog AD's zoals Atomoxetine en Bupropion.

Ik heb ze allemaal gehad.

[Reactie gewijzigd door Gekke Jantje op 5 december 2017 12:09]

ADHD zit niet alleen in afwijkingen van de grijze hersencellen. Ook in de laag daaronder, de witte-stof banen, is het meetbaar blijkt uit een nieuwer onderzoek.
Sorry maar dat is geen algemene opvatting.

Dat gaat om een relatief kleine groep binnen het adhd-spectrum en kan en mag zeker niet als leidraad worden gebruikt.


Zou handig zijn als je de bron had aangehaald,
voor zover Google aangeeft gaat het meer richting autisme ipv en dat er dus mogelijk sprake is van een verkeerde diagnose.
Ik heb persoonlijk een andere ervaring, mijn normale aandachtsspanne is vrij kort. Ik heb ooit als kind de stempel ADHD gekregen... wat dat ook wil zeggen. Binnen games kan ik mijzelf uren concentreren.

Ik ben eigenlijk best benieuwd naar deze game. Ben inderdaad benieuwd of het niet gewoon een wassen neus is, een simpele standaard mobile game die ze verkopen als een digitaal medicijn. Ben ook zeker benieuwd hoe het afwijkt van een normale game.

[Reactie gewijzigd door PizZa_CalZone op 5 december 2017 11:45]

Binnen games kan ik mijzelf uren concentreren.
Dat heet hyperfocus, onderdeel van ADHD (en kan zeer nuttig zijn ;))

[Reactie gewijzigd door 12_0_13 op 5 december 2017 11:47]

Amen. Een uurtje werken aan een rot opdracht niet te doen. 5 uur een nieuwe game spelen, geen probleem. Het is de kunst om het om te kunnen draaien haha ;)
Heb het toch maar even opgezocht, volgens de wiki:
It is typical for individuals with ADHD to say they 1), cannot focus on boring things and 2), can only focus on stimulating things,[7] and that focus is often extreme. Thus it is both a concentration deficit and over-concentration, or generically: "hyperfocus." More concisely, some types of ADHD are a difficulty in directing one's attention, (an executive function of the frontal lobe), not a lack of attention.[8][9][10] Glickman & Dodd (1998)[11] found that adults with self-reported ADHD scored higher than normal adults on self-reported ability to hyperfocus on "urgent tasks", such as last-minute projects or preparations. Adults in the ADHD group were uniquely able to postpone eating, sleeping and other personal needs and stay absorbed in the "urgent task" for an extended time.
Hoewel ze tegenwoordig vrij snel met de stempel AD(H)D komen, had die jeugdarts 20 jaar geleden misschien toch wel een punt. Erg herkenbaar m.b.t. gaming.
alles kan een placebo effect zijn, maarja, als het effect er is prima. Ik het als ervaringsdeskundige absolutt niet eens met je stelling, ik kan me compleet verliezen in een game (heb hetzelfde met auto rijden) hyperfocus noemen ze dat (een van de weinige positieve eigenschappen van ADHD). Helaas is de samenleving hier niet op ingesteld, multifunctioneel en multi-tasken zijn de magische woorden in onze tijd.
Dat betwijfel ik (dat van die aandachtsspanne). Ik ken genoeg gamers die een aflevering van een comedyserie niet volhouden, maar die prima 2 uur geconcentreerd kunnen gamen.
Je hebt t over mensen met ADHD. Je weet wel, die 'speed' gebruiken om alles op een rijtje te krijgen. Waarom zou dit dan ook niet werken bij ADHD?

Wooooow, wat een minnetjes festijn! :D Paar dingen: tuurlijk is t geen speed (vandaar tussen deze jongens: ' ' ). Vriendin gehad met adhd en ritalin incl de bijwerkingen. Uitleg van haar was een rustig hoofd, maar wel mat voelen. Waarom zou A (medicatie) wel omgekeerd kunnen werken en B (spelletje) niet?

[Reactie gewijzigd door chimnino op 5 december 2017 16:07]

Ik geloof dat je je nog maar eens moet inlezen over de werking van ADHD medicatie. Omdat het een vergelijkbare effect heeft als speed op "normale mensen" wil niet zeggen dat er ook maar enige overeenkomst is. Amfetamine zorgt voor adrenaline productie, de meest gebruikte ADHD medicatie werkt op dopamine productie en her-absorptie.
Volgens mij mag jij je ook wat beter inlezen. chimnino heeft gelijk ook al brengt hij het wat bot.

Ritalin = Methylfenidaat een imitatie van amfetamine werkt enkel wat anders.
Dexamfetamine, naam zegt het al. Het is een amfetamine ook wel bekend onder de straatnaam "Speed"

Ja, is niet 1 op 1 met straat product. Maar is en blijft een amfetamine

Tevens wekt het geen adrenaline op, maar dopamine.

[Reactie gewijzigd door osmosis op 5 december 2017 12:22]

Je kunt dat niet 1:1 met een straatdrug vergelijken ook al is de werking soortgelijk.

1) Het doel is anders. Het een is recreatief voor de fun, het ander een medicijn voor productiviteit / dagelijks functioneren.

2) De werking is ook niet exact hetzelfde. Al helemaal niet wanneer je spreekt over een SR mechanic zoals bijvoorbeeld Concerta.

Door zo'n vergelijking provoceer je onnodig. Nergens voor nodig, dient geen algemeen nut.
Tevens wekt het geen adrenaline op, maar dopamine.
Ritalin en d-amfetamine hebben beide effect op noradrenaline.
Was ook deels een reactie op je voorganger.
Het is tevens niet provoceren maar enkel de hypocrisie waar ik een ongelofelijke hekel aan heb.
Men is ongemakkelijk als ik zeg "Ik neem elke ochtend speed bij me ontbijt"
Men is comfortabel bij "Ik neem medicatie voor me ADD elke ochtend...."
Men kijkt raar op als ik zeg "Ik neem elke avond een flinke joint voor het slapen"
Men is comfortabel als ik zeg "Ik neem elke avond Tetrahydrocannabinol om me slaap te bevorderen"
Het zijn maar woorden.
Het een impliceert dat je een middel neemt vanwege medische gronden, het ander impliceert dat je een middel gebruikt vanwege recreatief gebruikt. Als iemand zegt ik snuif speed dan is dat recreatief. Als iemand zegt ik slik ritalin is dat voor medisch gebruik. Medisch gebruik staat onder toezicht van een specialist en hoeft als doel functioneren [in de maatschappij]. Recreatief gebruik heeft als doel vermaak en vertier. Medisch gebruik is verantwoord. Recreatief gebruik is dat niet. Dat weten mensen, en daarom reageren ze er zo op. Dat is niet hypocriet; dat is een kwestie van je taalgebruik aanpassen aan de context. Ik ga ook niet op straat zeggen teken een dikke vrouw op een fiets "hey vetzak, lekker aan het trappen?" want dat is lomp. Ipv dat zeg ik bijvoorbeeld "lekker weertje heh?"
Ze hebben beide effect op dopamine en norepinephrine (in het Nederlands noradrenaline). Die laatste is gerelateerd aan epinephrine (in het Nederlands adrenaline). Dat het in het Engels anders heet heeft IIRC te maken met patenten. Zo heet bij ons peanut butter ook pindakaas ivm patenten.

Je ziet vaker dat medicijnen die invloed hebben op (nor)epinephrine ook invloed hebben op dopamine, en vice versa. Maar niet altijd in dezelfde hoeveelheden, en ook niet altijd. Wat mij is opgevallen is dat iets dat invloed heeft op dopamine ook invloed heeft op (nor)epinephrine maar vice versa. Echter ben ik leek; niet iemand die dit heeft gestudeerd.

Dit artikel legt e.e.a. uit over de verbindingen van noradrenaline: https://nl.wikipedia.org/wiki/Noradrenaline
ik heb zelf gecombineerd ADHD/ADD...heb alleen therapie gehad...en kan nu prima functioneren en ben er wel degelijk trots op dat ik dit heb bereikt zonder medicatie! dus zou je niet alle patiënten onder een noemer willen vegen?? nu denk ik niet dat het spelen van een game daadwerkelijk iets oplevert als het niet goed wordt begeleid met therapie...deze game kan ook alleen maar werken als je verplicht wordt er elke dag voor te gaan zitten! en dan niet 10min...maar hoe langer hoe beter! en dan krijg je weer hele andere problemen! dus denk niet dat dit een wondermiddel is waar alle patiënten mee geholpen zijn!
Bovenstaande reactie is misschien wat kort door de bocht geformuleerd, maar wel correct en zeker niet respectloos.
Net zoals veel cafeïnehoudende drank kan helpen tegen concentratiestoornissen, daar waar anderen juist helemaal hyper worden van zo'n hoeveelheid cafeïne.
Je hebt wel gelijk, zegt degene die ook ADHD heeft.
Ik heb zelf ook jaren ritalin geslikt. En ja, ook ik heb ADHD. Maar om iedereen meteen te beschuldigen van "gebruik van speed om alles op een rijtje te krijgen" gaat me een beetje tever.

Het gebruik van Ritalin, en andere medicatie, helpt om je beter te kunnen concentreren, dat het bij normale mensen dezelfde werking heeft als speed is iets anders, deze horen het medicijn ook niet te slikken. Daarbij, zoals door meerdere reeds aangehaald, is het zelfs een compleet andere stof.
Ja oké ik las er wat te snel overheen. De ADD kickte even in

Concerta is tamelijk raar spul. Wellicht werkt het voor sommige gunstig
Bij mij niet, zelfde met Ritalin. Enige wat voor mij plezier werkt is dex
Totaal geen bijwerkingen (*behalve schoonmaak manie wat niet eens zo erg is, mijn appartement is smetteloos schoon :+ Dat was vroeger wel anders) en voel me gewoon "Mij"

[Reactie gewijzigd door osmosis op 5 december 2017 12:36]

sorry hoor maar je reactie raakt kant nog wal... Beetje respectloos zoals je het hier neerzet.
Daar bij is het ook nog niet eens de zelfde stof maar een deeltje van amfetamine.
Nee hoor, ik heb lang genoeg DEXAMPETHAMINE RETARD 10mg geslikt.... en met mij velen ( dank aan de Regenboog Apotheek _/-\o_ ).

Methylfenidaat werkt niet altijd, sommige krijgen echt dexamphetamine ( retard is alleen maar 'langzame afgifte' ).

Tussenvorm is bijvoorbeeld Concerta, nog steeds met werkzame stof methylfenidaat maar een langere afgifte zodat je minder schommelingen hebt in je spiegel.
We halen het door elkaar heen of tenminste ik want ik bedoelde Methylfenidaat (HEAVY ADD)
De langzamere variant van methylfenidaat is trouwens concerta http://www.apotheek.nl/me...fenidaat?product=concerta

[Reactie gewijzigd door Gekke Jantje op 5 december 2017 12:39]

PS. vanuit de reguliere apotheek kan je 2,5mg krijgen. Van Ceban
Dat is ook magistraal bereid en vergoed
Ik had 20mg per inname, dat wil je echt niet met 2,5mg doen :+

Ik geloof trouwens wel in dit soort ontwikkelingen. denk zelfs dat op de lange termijn dit beter is dan 'orale medicatie'.

Ben bijvoorbeeld blij dat ik al een jaar van de 'speed' ben bijvoorbeeld.
Wow, wat is je leeftijd/gewicht en hoelang gebruikte je al?
Dan zit je per dag op zo'n 60mg?

Ik zit op nog geen 15mg per dag
Ow ik was een rollercoaster, begonnen met methylfenidaat heel licht en steeds hoger omdat het 'soms' niet hielp. Concerta tot >300mg maar ook niet 'stabiel' te krijgen.

Toen dexamphetamine retard van Regenboog, 10mg 4x2 ( begonnen lager maar daar kwamen we op uit ). Dus 80mg per dag. Psych vond het ook wel te hoog hoor maar ik gaf gewoon aan dat ik anders echt die dippen had en dat wilde ik niet want mijn gedrag wisselde dus heel erg als ik zo'n dip had.

Die dipjes waren echter geen gevolg van lager spiegel denk ik nu, maar meer stress / dissociatie gerelateerd.

Ik ben nu 39, weeg iets over 60kg ( ja ook al voordat ik begon met medicatie dus hoort beetje bij me ).

edit: 39 leugenaar... |:(

edit2:

Ow en opbouw naar eind dosering was over meerdere jaren, gewenning speelt zeker een rol.

[Reactie gewijzigd door MarvTheMartian op 5 december 2017 12:56]

Oef, volgens mij had je juist zulke enorme dippen des tijds door de hoge doseringen.
Tevens stress / dissociatie kan daardoor ook komen.
Ik ben 27, weeg 89KG en zit op circa 15mg met uitschieters na de 20mg.
Nauwelijks last van rebounds. Maar als ik hoger ga richting de 30/40mg leek het alsof de rebounds heftiger werden.

80mg op 60kg is echt te veel van het goede. Zoals wel meer middelen te hoge doses kan juist adverse effecten hebben. 2 of 4 koffie per dag kan je opgewekt maken. 8 tot 10 koppen per dag word je duf en lamlendig van

Wat voor mij ook een wereld van verschil maakt. Voedingsupplementen en bewust zijn van wat ik eet. Ik vermijdt suikers, ik neem veel mineralen&vezels.

[Reactie gewijzigd door osmosis op 5 december 2017 13:00]

Voel me ook beter nu ik gestopt ben, en door recente ontwikkelingen denk ik dat mijn hele diagnose misschien wel op de schop moet weer. Meervoudige diagnoses zijn nooit makkelijk maar blijkbaar is het juiste etiketje wel van belang voor het vinden van de juiste behandeling.
Mijn zoontje heeft diagnose klassiek autisme ( Kanner ) met trekken van ADHD. Maar dus geen 'ADHD' alleen wel de uiterlijke verschijnselen ervan. De oorzaak is echter niet 1 op 1 gelijk met de oorzaak van ADHD bij iemand zonder autisme.

Ik heb ook een ASS ( Asperger ) en ook 'kenmerken' van ADHD ( gecombineerde type 2 ).

Maar ik heb ook een PTSS + ADHD ( oudere diagnose ). Ik vond de ASS meer voor de hand liggend omdat ik geen trauma kon plaatsen voor mijn 'bewustwording' dat ik anders in elkaar zat als anderen. Dat is echter nu weer verandert en daarom ben ik geneigd de theorie van deze psychiater weer wat hoger aan te slaan. Heel vroeg trauma kan echt leiden tot 'autistisch gedrag'.

Wat je zegt over 'filters' gaat trouwens net zo goed op voor autisme.
...Games verkorten juist de aandachtsspanne...
Bron?
Als het een slechte game is want dan kunnen mensen met ADHD of ADD zoals ik heb zich juist niet goed concentreren op een game. Waarom ik hier onder ok weg gemod word snap ik dan ook niet want het is een feit dat het zo werkt bij ADHD en ADD
Bovendien kan het zomaar een placebo-effect zijn
"Het andere deel van de groep kreeg een standaardbehandeling, waarbij de elementen uit de game werden nagebootst via het spelen van andere games."
Helpt dit ook bij ADD?
Het doel van het spel is om de aandachtscurve te verbeteren oftwel, te helpen je langer en/of beter te laten concentreren. Bij alle vormen van ADHD (dus ook ADD) is een van de kernproblemen dat er problemen zijn in de aandachtsmodulatie. Dus ja, het zou ook bij ADD moeten werken (laten we zo maar even noemen want in de volksmond zo bekend)
Waarschijnlijk wel, gezien ADD veel overeenkomsten heeft met ADHD, je hebt maar een paar 'plusjes' nodig om de H aan ADD toe te voegen. (Volgens DSM-V)
In de laatste DSM is ADD volledig opgegaan in ADHD met de toevoeging ADHD-i voor inattentive.
Wat het voor ADD'ers nog wat irritanter maakt: "Huh ADHD, maar je bent toch helemaal niet druk?" Hyperactief zijn maar dan zonder dat hyperactieve...
Net of dit voor ADHD'ers niet net zo irritant is... Drukte is vaak echt het minste probleem en dat mensen dit als kern onderdeel van de ADHD problematiek zien is dus al verkeerd. Hyperactiviteit en impulsiviteit vindt niet alleen plaats in beweging en gedrag, maar ook in gedachten en emotie regulering.
Mis verstand die door HEEEL veel mensen word gedacht:
Je hebt AD/HD, dus je bent heel erg druk en hebt veel energie. FOUT!

Omdat een AD/HD of ADD zich niet op één ding kan concentreren (filter voor belangrijke impulsen ontbreekt in het brein om het in simpele taal te houden) leert hij er mee leven om veel tegelijk te doen of overal direct op te reageren.
Reactie is dus reageren op bijna alles wat er gebeurt, dit betekend automatisch dat je lijf zich aanpast en dus meer energie levert. Deze energie is nodig om de hele dag OVERAL op te reageren, vervolgens moet je in latere leeftijd NIET meer overal op reageren maar het lijf heeft nog wel diezelfde hoeveelheid energie over om overal op te reageren, dus dan moet dat er op een gegeven moment uit.

Het is dus niet dat je AD/HD hebt en daarom heel actief bent maar omdat je overal op moet reageren omdat je niet kan filteren wat belangrijk is dat je een goed/betere uithoudings- vermogen krijgt of gewoon een grotere energie voorraad en dus uiteindelijk betere conditie opbouwt ;)

*( Toevoeging, je kan lezen dat ik het op m'n werk schrijf terwijl ik dingen door elkaar heen aan het doen ben xD)*

[Reactie gewijzigd door killfreak op 5 december 2017 14:51]

Doelde meer op misverstanden veroorzaakt door de nieuwe benaming, niet dat het één erger is dan het ander. Mensen hebben vaak moeite om begrip op te brengen voor iets wat ze niet zien of begrijpen, terwijl begrip juist enorm zou helpen bij zowel de interne als externe stuiterballen.
Ah, dat snapte ik. Ik bedoelde meer dat de misvatting voor beide erg vervelend is. In die zin dat de misvatting van wat ADHD is, zowel voor mensen met als zonder hyperactiviteit nadelig is. Omdat de mensen die zeggen: "Huh ADHD, maar je bent toch helemaal niet druk?", ook meestal de mensen zijn die denken dat ADHD voornamelijk betekend dat je druk bent (wat dus niet zo is).
Zeker, vooral als je nog redenlijk mee kan komen. Dan valt het niet zo op.
Moet de game natuurlijk wel interessant genoeg zijn voor iemand met ADD anders werkt het vermoedelijk alleen maar negatief.
Het enige verschil is hyperactief. Dus ik vermoed van wel. ADD is een aandachts stoornis, waar ADHD hetzelfde is, echter is de persoon dan ook vrij "druk"
Dit klinkt als een broodje aap verhaal om een slecht spel te kunnen verkopen bij bezorgde ouders.
Eerst maar eens de "resultaten" van het onderzoek afwachten.
dan wacht ik liever wat langer en een externe partij het test. Vind het altijd zo een onzin als een bedrijf zijn eigen product test en vervolgens schreeuwt "HET WERKT ECHT", uhu dat zeggen ze bij tell sell ook... maar wacht er is meer!
Wacht niet langer en bestel voordat de peerreviews binnen zijn!
De term 'digitaal medicijn' is onzinnig; de term medicijn staat voor:
Een geneesmiddel, ook medicijn en medicament, is een chemische stof of complex van chemische stoffen met een beoogd farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect op het (dierlijk of menselijk) lichaam.
Dit is gewoon een digitale behandeling van ADHD. Waarschijnlijk wordt de term gebruikt om nieuwe middelen aan te boren oid... Ik vat 'm niet.
De term staat in het artikel dan ook tussen quotes, om aan te geven dat het niet letterlijk een medicijn is. Niks mis mee imho.
In dit artikel wel, maar in het persbericht van Akili niet ;)
About AKL-T01
AKL-T01, Akili’s ADHD treatment in development, is a first-of-its-kind prescription digital medicine being evaluated as a potential treatment for ADHD.
Het Engelse woord 'medicine' laat zich dan ook niet letterlijk vertalen naar het woord 'medicijn'. De term 'geneeskunde' komt meer in de buurt. 'Medicijn' zou in het Engels het beste vertaalt kunnen worden naar 'drug/medicament/medication'. Soms werken vertalingen naar het Nederlands niet perfect. In het Engels zie ik hier geen problemen mee.

Maar, je hebt een punt. In het artikel zou de term 'geneesmiddel' beter passen.
Geneesmiddel is ook een rare term....omdat je in veel gevallen niet geneest.
Als ADHD-er kan ik zeggen dat wat voor jou werkt, niet voor mij hoeft te werken en andersom. Ritalin viel ik kilo's mee af en het hielp niks. Strattera hielp wel een beetje maar had weer andere ongewenste bijeffecten. Neurofeedback hielp bij mij wonderwel. Zelf gebruik ik geen medicijnen meer maar wel Omega 3-6-9 (stuk goedkoper en zelfde effect als strattera). En verder kwestie van accepteren dat je een beetje anders bent dan anderen. ADHD is een ongeneeslijke 'ziekte'. Overigens ben ik als 50+ blij dat ik het heb; heb er meer plezier mee dan dat ik er last van heb :P

Dus zo'n game zou kunnen werken, maar hoe ze dan willen reageren op de alfa-golven willen beïnvloeden wordt me niet duidelijk. Als de game als neurofeedback-game werkt, wil ik het wel eens proberen.
Ik ben er sinds een jaartje ook lid van, de club van ADHD, en heb zeer veel baat bij methylfenidaat. Veel minder impulsief, fladder met mijn gedachten nog overal, maar weet wel veel vaker waar ik ook alweer aan dacht, of het over had. Daarbij kan ik veel beter omgaan met teleurstellingen en dingen die niet gaan zoals ik wil. Desalniettemin ben ik terughoudend in het gebruik en ben ik maandag en dinsdag meestal "naturel", omdat ik dan vrij ben.
Interessant, maar ben wel erg sceptisch.
Mij is AD(H)D uitgelegd als een fysieke afwijking van de hersenen. Informatie verwerking wordt verstoord door een gebrek aan aangemaakt dopamine - waardoor de informatiestromen losjes door je hersenen gaan.
Het verhaal van de frontale cortex kwam er ook in voor, dus tot hier loopt het verhaal in lijn met wat mij als ADDer bekend is. Maar dan:
Ik ben bij 2 verschillende instanties in behandeling geweest en heb bij beiden gevraagd of concentratie te meten of te trainen viel.
En wat mij altijd heeft verbaasd is dat er voor volwassenen geen concentratie testen leken te bestaan. En je concentratie alleen structureel verbeterd kon worden via medicatie.
Andere behandelingen zijn allemaal gericht om je leven zo in te richten dat je zo goed mogelijk om je beperkingen heen leeft zodat je er zo min mogelijk last van hebt. Maar "genezen" kan dus in principe niet als je uitgegroeid ben.
Vervolgens meet je af of je medicatie werkt door redelijk indirecte vragenlijstje met vragen als "ik ben de afgelopen 2 weken afspraken vergeten" etc. Voor mijn gevoel is dat verre van precies.
Nu is de claim hier dat door middel van deze game:
- Concentratie kan worden gemeten (want de game past zich aan, dus er moet een 0 meting zijn)
- Concentratie kan worden verbeterd zonder medicatie

Dat zijn dus 2 gigantische stappen in de behandeling van adhd die volgens mijn psychologen en hun achterliggende organisaties NIET mogelijk waren (1 jaar terug en 3 jaar terug).

Eerlijk gezegd zou ik al blij zijn als de eerste stap, het meten, een schaal van 1 tot 10 in de mate van ADHD kon worden gemeten.
En als de methode ook nog eens wetenschappelijk kan worden bewezen dan hebben we hier met een gigantische medische doorbraak te maken die miljoenen patiënten van de ritallin en aanverwanten medicijnen af zou kunnen helpen.
Kortom, ik ben extreem sceptisch. En een beetje hoopvol.

[Reactie gewijzigd door Stpan op 5 december 2017 13:09]

Om eerlijk te zijn is het helemaal niet zeker dat ADHD wordt veroorzaakt door een dopamine (of serotonine) tekort. Wat is gebleken dat het toedienen van dopamine heropname remmers (methylfenidaat, ofwel ritalin) en afgifte vergroters (dexamfetamine) de concentratie vergroten, het functioneren verbeteren en een deel van de symptomen verminderen.

Het kan dus ook gemakkelijk zijn dat bepaalde hersenstructuren minder ontwikkeld zijn en het verhogen van de aanwezige dopamine leidt tot een "normaler" gedragspatroon, omdat het hersengebied extra hard werkt door de verhoogde stimulatie.

Verder is het probleem dat ADHD niet valt te meten. De concentraties van ADHD'ers varieert net zoals mensen zonder ADHD van moment op moment en dag tot dag etc.. Daarnaast zegt concentratie niets. Een hogere concentratie voor een game is betekenisloos, omdat dit meestal zegt dat je beter in het spel geworden bent. Dit zegt niet dat je dit ook kan toepassen op andere gebieden. En veel van zulke methodes hebben tijdelijke effecten, doordat mensen iets nieuws hebben geleerd wat dus overgaat als het niet meer nieuw is.

Bovendien is ADHD meer problemen met zelf-regulatie dan concentratie. Het kunnen negeren van prikkels, het kunnen stoppen met activiteiten, kunnen voorkomen dat je iets zegt voordat je er over na hebt gedacht, etc.
Zou een mooie stap voorwaards kunnen betekenen. Het innemen van medicatie geeft ook een hoop bijwerkingen en werkt bij niemand precies hetzelfde. Het altijd op tijd nemen van medicatie kan ook problemen opleveren, en wanneer het weer uitgewerkt is, kan dit ook een enorme klap geven.

Het grappige is dat bij diagnoses juist ook game-achtige software gebruikt wordt:
http://www.qbtech.com/qbtest

Cirkel rond? :)
Goh, er zijn al veel digitale ADHD medicijnen bedacht. Eens in de zoveel tijd komt er dan één in de media. Het is niet de eerste applicatie die concentratie helpt verbeteren. Gezien er niet wordt verteld hoe de applicatie werkt, hoe de aandacht precies werd gemeten en hoe groot het verschil in aandacht is, blijf ik tot nu toe erg sceptisch.

Het is daarnaast de vraag hoe lang het voordeel in aandachtspanne blijft. Daarnaast is ook al meermaals aangetoond dat gamen op zichzelf cognitieve vaardigheden (waaronder aandacht) verbeterd. Het idee dat ADHD/ADD problematiek volledig uit aandachtsproblemen voortvloeit is niet juist. Om het dan een medicijn te gaan noemen?

Zal tweakers als eenmaal het onderzoek wordt gepubliceerd hier nog eens over rapporteren?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee