Het spel van machine & mens: we zijn pas net begonnen

Begin november was in Dublin de Web Summit 2014. Vier jaar geleden kwamen er een paar honderd mensen op af, nu waren er meer dan 22.000 aanwezigen. Op de slotdag zat Bono in een panel. Hij zong niet, vertelden wij de taxichauffeur op weg naar het vliegveld. “Lucky for you”, zei hij.

We zijn pas net begonnen, dat is de boodschap eigenlijk. Wat we horen is kattengespin. Wat we zien is het tipje van de sluier. De machine en de mens, ze zijn bezig met een spel waarbij ze elkaar voortdurend uitdagen. Het zijn twee grootheden die soms in dezelfde fase ten opzichte van elkaar bewegen, dan gaat het goed. We spraken standaards af, let wel, wereldstandaards, en legden een netwerk aan dat in een paar tientallen jaren de hele wereldbevolking met elkaar verbindt.

We bloggen alsof de hele wereld in een kleine cirkel op het grasveld zit en er een halve maan van ‘speakers’ corners’ omheen is gebouwd.

De mens begrijpt het, gebruikt het, en binnen de kortste keren wordt iedereen elkaars buurman, wordt er Skypend vergaderd, Idealend betaald. Facebookend vinden we elkaar leuk en Twitterend maken we elkaar af. We bloggen nieuws alsof de hele wereld in een kleine cirkel op het grasveld zit en er een halve maan van speakers’ corners omheen is gebouwd.

We zijn pas net begonnen

We zijn pas net begonnen. En vooral op zoek, op zoek naar wat we kunnen gebruiken. Er is een schat aan mogelijkheden ontwikkeld, en nu vraagt de machine aan de mens om de juiste combinaties te maken. Beschouw het als de democratisering van de software en de hardware. Honderden bouwblokken worden aangeleverd, de Lego-liefhebbers mogen aan de slag. Zeg het maar hoe je het wilt hebben, de tijd dat de leverancier het bepaalt is voorbij. Wil je een krant met artikeltjes uit alle kranten? Gebruik Blendle, en pak wat je nodig hebt. Bouw met Sonos-blokjes je geluidsinstallatie, met apps je eigen telefoon, met Nest je veilige huis.

Bouw met Sonos-blokjes je geluidsinstallatie, met apps je eigen telefoon, met Nest je veilige huis.

Ontkennen is zinloos

Over bouwen gesproken, we zijn pas net begonnen. Veel 3D-printers, daar in Dublin. De apparaten die we zagen zijn de museumstukken van 2020, dat weten we nu al. Ze stuntelen de markt op maar je voelt aan alles dat dit groot gaat worden. Het is een kwestie van tijd. De eerste schedelkappen zijn geprint en worden gebruikt bij hersenoperaties. Maar er zijn zo veel toepassingen te bedenken, de stelling is dat iedere onderneming te maken krijgt met de 3D-printmarkt. Ontkennen is zinloos.

Wetgeving, landsgrenzen en politiek zitten ons in de weg

We zijn pas net begonnen. Maar wetgeving, landsgrenzen en de tijdsblokken van politiek (zittingsperiodes) en bedrijfsleven (kwartaalcijfers) zitten ons in de weg. Een GPS-satelliet kent geen grenzen, html is een wereldtaal. Landen als China en de Verenigde Staten hebben met hun enorme thuismarkt een voorsprong ten opzichte van Europa, de oeroude verzameling van spreektalen, stapelmuren, en wettenmakers. De Verenigde Staten en China zijn luchtbedden met maar één compartiment. Je zet de pomp er op en klaar ben je. Europa is een verzameling van te vullen luchtblokjes. Dat remt.

Een oude wereld die de nieuwe in de weg zit

We zijn pas net begonnen, en er gaat nog veel fout. Opperspreekstalmeester Paddy Cosgrave was emotioneel, op de slotdag in Dublin. Het wifi-netwerk had gefaald. Typisch een geval van de ‘oude wereld’ die de nieuwe in de weg zit: de verhuurders, de Royal Dublin Society, hadden hun huis-wifi-leverancier verplicht opgenomen in het contract. Het volk morde, en Cosgrave dreigde het congres in 2015 helemaal uit Dublin weg te halen. Wifi is zuurstof.

Soms doet de machine precies wat de mens wil. Sommige machines kunnen iets wat de mens helemaal niet wil (Google Glass), en sommige mensen willen iets waar de machine moeite mee heeft (met 20.000 man tegelijk wifi). In die fase zitten we. En onthoud: we zijn pas net begonnen.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.

Illustraties met dank aan Fotolia.