NASA zet lasercommunicatiesysteem op voor gigabitverbindingen in de ruimte

NASA werkt aan het Laser Communications Relay Demonstration-systeem om breedbandinternet bij ruimtemissies te kunnen inzetten. De op lasers gebaseerde verbindingen zouden datarates van gigabits per seconde moeten kunnen realiseren.

NASA's Laser Communications Relay Demonstration of lcrd moet voor snelle verbindingen zorgen voor het verkrijgen van wetenschappelijke data van ruimtevaartuigen en de communicatie van astronauten. Systemen op basis van lasers zorgen niet alleen voor tien tot honderd keer zo snelle verbindingen als de huidige, op rf-gebaseerde communicatiesystemen, maar ook zijn de laser-modules aanzienlijk kleiner, met voordelen op het gebied van gewicht, verbruik en omvang.

Lcrd is een relaysatelliet die bestaat uit twee identieke optische terminals: een voor ruimtevaartuigen en een voor de communicatie met de aarde. De terminals zijn via een router, de space switching unit, met elkaar verbonden. Modems vertalen digitale signalen in rf- en lasersignalen en omgekeerd en optische modules richten de laserstralen heel precies op twee grondstations in Californië en Hawaii. Actuatoren moeten eventuele bewegingen zoals vibraties corrigeren.

NASA LCRD modulesNASA LCRD modules

NASA is begonnen met de testfase voor het systeem en wil in de zomer van 2019 de eerste modules de ruimte in krijgen. Vervolgens moet in 2021 het International Space Station van een laserterminal voorzien worden. De verwachting van NASA is dat lcrd zo'n twee tot vijf jaar kan functioneren in de ruimte.

De organisatie bouwt met het project voort op de Lunar Laser Communications Demonstration. Deze missie, die in 2013 begon, was bedoeld om lasercommunicatie in lage banen te testen. Lcrd moet de werking op lange duur en bij verschillende omstandigheden en scenario's bewijzen.

NASA LCRD

Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

23-03-2017 • 09:22

71 Linkedin Whatsapp

Reacties (71)

71
69
33
7
2
33
Wijzig sortering
moet voor snelle verbindingen zorgen
Moet dat niet zijn, meer bandbreedte, sneller in de ruimte zou juist een heel stuk fijner zijn, dan wanneer je 16min wachten op een antwoord.
Signalen propageren in een vacuum met 300.000 km/s. Hier volgt een lijstje met gemiddelde afstanden van de aarde tot de genoemde planeet. Deze variëren natuurlijk behoorlijk omdat planeten tegenover elkaar kunnen staan (oppositie) of juist aan dezelfde kant (conjunctie). Nog steeds geeft het een goede indicatie van ordegrootte.
  • Mercurius: 91.691.000 km --> 306 s = 5,1 m
  • Venus: 41,400,000 km --> 138 s = 2,3 m
  • Maan: 384,000 km --> 1,28 s
  • Mars: 78,340,000 km --> 261 s = 4,4 m
  • Jupiter: 628,730,000 km --> 2096 s = 35 m
  • Saturnus: 1,275,000,000 km --> 4250 s = 1,18 u
  • Uranus: 2,723,950,000 km --> 9.080 s = 2,52
  • Neptunus: 4,351,400,000 km --> 14.505 s = 4,03 u
  • Pluto: 5,906,123,940 km --> 19687 s = 5,47 u
Dus in het ergste geval, als de aarde en Pluto recht tegenover elkaar staan, praten we over een kleine 6 uur.

Laten we nu even kijken naar het telecommunicatiesysteem van de de New Horizons.
The craft had a communication rate of 38 kbit/s at Jupiter; at Pluto's distance, a rate of approximately 1 kbit/s per transmitter is expected. Besides the low bandwidth, Pluto's distance also causes a latency of about 4.5 hours (one-way).
Bron: Wikipedia
Vervolgens vloog het langs Pluto, heeft schitterende opnamen en data verzameld en die moesten terug. Hoeveel was dat?
The spacecraft's immediate task was to begin returning the 6.25 gigabytes of information collected.
Dus 6,35 GB = 50.000.000 kb. Verzend je dit 24/7 met 1 kb/s ben je 579 dagen bezig, dus zo'n 19 maanden, iets meer dan anderhalf jaar.
The closest approach of the New Horizons spacecraft to Pluto occurred at 11:49 UTC on July 14, 2015
By March 30, 2016, New Horizons had reached the halfway point of transmitting this data. The transfer was completed on October 25, 2016 at 21:48 UTC
Tussen 14 juli 2015 en 30 maart 2016 zitten 260 dagen, tussen 30 maart 2016 en 25 oktober 2016 zitten 209 dagen. Bij elkaar hebben die wetenschappers dus 469 dagen op hun data zitten wachten, oftewel meer dan één en een kwart jaar!

Mij hoor je nooit meer klagen over een langzame download :P

Als we deze gigabit verbinding hadden gehad hadden we een 'live-stream' kunnen hebben met maar 4,5 uur vertraging (Pluto stond vrij dichtbij op dat moment).

Dus om je vraag te beantwoorden: Ja, latency is belangrijk. Helaas kunnen we niet om de lichtsnelheid heen dus voorlopig blijven we daar last van hebben (totdat we kwantumverstrengeling op deze schaal werkend krijgen echter). Indien we echter veel snellere dataverbindingen hebben kunnen we ook veel meer data (van hogere kwaliteit, met meer samples, etc.) terugsturen wat deze miljarden kostende missies nog nuttiger maakt. Als we met een gigabit verbinding van een jaar naar een paar uur kunnen gaan zijn dat enorme verbeteringen.
(totdat we kwantumverstrengeling op deze schaal werkend krijgen echter).
Niet alles geloven wat je in een videospelletje ziet. Ook met quantumentanglement is FTL communicatie fundamenteel onmogelijk, zelfs al zou je een entangled particle over grote afstanden kunnen verplaatsen.
Hoho, dat artikel klopt niet helemaal. (het onderzoek uiteraard wel) Zie ook deze reactie onder het artikel.

Waar het op neer komt is dat twee quantumdeeltjes in superpositie met elkaar verstrengelt kunnen zijn. Dat betekent dat beide deeltjes twee waarden tegelijk hebben en zodra het ene deeltje gemeten wordt het een waarde aanneemt en op hetzelfde moment het andere deeltje een tegenovergestelde waarde.

Voorbeeld: deeltje 1 en 2 zijn tegelijkertijd zowel rood als blauw. Wordt de kleur van deeltje 1 gemeten dan neemt het één van beide kleuren aan, zeg bijvoorbeeld blauw. Op exact hetzelfde moment wordt het gekoppelde tweede deeltje rood van kleur.

Waarom je dit niet als communicatiemiddel kunt gebruiken is juist omdat het meten van de waarde ervoor zorgt dat het deeltje een waarde aanneemt. Wil je dus bij de ontvanger het gekoppelde deeltje meten om te kijken of het al veranderd is, dan beïnvloed je daarmee direct de waarde van dat deeltje en weet je dus nog niks. Voor zover ik weet zijn er op dit moment geen methoden bekend voor het meten van de waarde van een quantumdeeltje in superpositie zonder zijn staat van superpositie aan te tasten.

Edit: het is ook niet zo dat je de waarde die het eerste deeltje aanneemt kunt beïnvloeden zodat je op die manier zou kunnen communiceren.

[Reactie gewijzigd door matroosoft op 23 maart 2017 11:24]

Is er dan geen hybride systeem mogelijk die op een oudere manier communiceert wat er aan data klaarstaat zodat je weet welke deeltjes zich niet meer in superpositie bevinden? Dat zou dan vanaf een bepaalde hoeveelheid data efficiënter kunnen zijn? Ik heb er verder geen verstand van maar vind het wel interessant.
Die communicatie op de 'oude' manier heeft ook de lichtsnelheid als beperking.
Is er dan geen hybride systeem mogelijk die op een oudere manier communiceert wat er aan data klaarstaat zodat je weet welke deeltjes zich niet meer in superpositie bevinden?
Als je het op die manier doet (zeker als je aanneemt dat het inderdaad lukt om de bandbreedte van "gewone" verbindingen enorm te verhogen) dan zou zo'n hybride systeem niet de goede eigenschappen van beide systemen combineren (geen vertraging, hoge bandbreedte), maar juist de slechte eigenschappen (normale vertraging, zeer beperkte totale capaciteit).

Het duurt namelijk net zo lang om dat seintje "de data staat klaar, begin maar te lezen" hier te krijgen, als dat het zou duren om (het begin van) het bericht "hier is de data: $data" naar de Aarde te sturen. Dus ja, dan is de data van de ene kant wel onmiddelijk beschikbaar, maar van de andere kant heb je daar helemaal niks aan, want je begint pas te lezen als je dat signaal ontvangt.

Of je quantum entanglement kunt gebruiken voor communicatie durf ik niet te zeggen (ik snap bar weinig van de details), maar meestal beweren mensen die er verstand van lijken te hebben "nee" (met verschillende mate van cursief, vet en/of allcaps, net alsof ze dit steeds opnieuw moeten uitleggen :p ). Maar zelfs als we aannemen dat het op de een of andere manier mogelijk is, dan zit je nog steeds met twee gigantische problemen, waardoor het alsnog geen practische oplossing is. Ten eerste moeten de deeltjes verstrengeld worden voor de lancering en moet de verstrengeling behouden blijven tot het moment dat je data door gaat sturen. Als ik me goed herinner is het huidige record een paar seconde, terwijl je een paar jaar nodig hebt... Ten tweede kun je elk deeltje slechts eenmalig gebruiken. Dus voor elke gigabyte die je door wilt sturen heb je 8 * 1024 ^ 3 ~= tien miljard verstrengelde deeltjes nodig.
Helder, thanks voor de uitleg :)
Anoniem: 286576
@matroosoft23 maart 2017 15:53
Tegelijk meten! :+
Een nog veel vreemder verschijnsel hieraan gerelateerd is het quantum eraser experiment: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Quantum_eraser_experiment. Dit effect werkt met terugwerkende kracht in de tijd. Bepalend is wel dat iets of iemand die zelfbewust is de waarneming doet.
Lees mijn link, die legt erg duidelijk uit waarom je hiermee alsnog niet kan communiceren ;)
Het artikel wat jij aanwijst, spreekt over het dwingen van een verstrengeld deeltje in een bepaalde positie, en dat deze actie de verstrengeling verbreekt.

Maar als we nou in de toekomst de methode waarop de communicatie tussen beiden deeltjes kunnen begrijpen en nabootsen, dan is er een drempel minder en misschien wel een mogelijkheid.
Meer bandbreedte zorgt er ook voor dat de data sneller op zijn bestemming komt. Als ik 1 gigabyte aan data wil versturen gaat dat met een gigabit verbinding op 8 seconden terwijl dat met een 100 megabit verbinding 80 seconden zou duren.

Dat de latency gelijk blijft veranderd niets aan het feit dat je verbinding alsnog sneller gedaan heeft.
je kunt meer oversturen, dus die foto's van mars zullen wat sneller op aarde zijn, maar als de latency nog traag blijft zal de mars rover alsnog te hard neerkomen bij manuele besturing :+
Ik heb een idee.. gewoon een piloot meesturen. Die kan de manuele landing praktisch zonder latency uitvoeren en daarna weer terugvliegen.
Stel je rijd om iets weg te brengen 100km/h en je moet 2 keer rijden want het past niet in je auto. Of je rijd met 2 auto's 100km/h. Je bent dan wel 2x zo snel klaar, maar de verbinding is niet 2x zo snel ;)

Het is maar wat er met snelheid bedoeld word, voor foto's heb je meer aan bandbreedte over het algemeen (veel data per seconde), voor besturing of realtime beelden weer meer aan een lage latency (en dus snellere reactie heen en terug).

Voor downloads heb ik liever bandbreedte, voor gamen heb ik genoeg aan 10mbit maar wil ik een lage latency. In beide gevallen wil ik snelheid maar op een ander vlak :)

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 maart 2017 09:58]

Dan zullen ze wel een manier moeten gebruiken waarbij het gaat om eenrichtingsverkeer met parity data waarmee zowel daar als hier de boel gereconstrueerd kan worden.
TCP zou met zo'n latency wat snelheid betreft in elkaar storten tot vrijwel niets.
UDP zou data verliezen wanneer er inderdaad een deeltje door de laserbeam vliegt.

Voor wat betreft het ISS is het natuurlijk een waanzinnige verbetering.
Anoniem: 286576
@Mathijs23 maart 2017 15:55
verstuur gewoon alles 3x met een pariteitsbitje, opgelost?
Moet dat niet zijn, meer bandbreedte, sneller in de ruimte zou juist een heel stuk fijner zijn, dan wanneer je 16min wachten op een antwoord.
Inderdaad, die fout wordt (o.i.v. de marketingslogans) wel vaker gemaakt. Datarate is bandbreedte, de snelheid is constant (lichtsnelheid). Zeker in de ruimte moet het onderscheid gemaakt worden omdat dat afstanden zijn die meetellen.
Verbeterd dit ook de ping tussen toekomstige sondes en de aarde?
Zolang we niet sneller dan het licht kunnen communiceren, zal dat de pingtijd limiteren ;)
Wel kunnen we wellicht meer data 'tegelijk' sturen, waardoor de totale tijd voor een communicatie afneemt.
Toch is de pingtijd op een dergelijke afstand geen idioot probleem, in theorie.

Een low-earth orbit is tot ongeveer 2000km. De pure latency van de laser op die afstand is 6,6ms. En zelfs als je verder gaat tot een geostationary orbit is de latency op 35.500km nog steeds maar 118ms.

Grootste probleem is gewoon de latency die je introduceert in apparatuur. Tenzij je echt gaat communiceren met afstanden buiten de maan (waarbij de laser richten nog eens een factor 10 lastiger is) ga je echt pas latency krijgen. Je kan vanuit het ISS prima online gamen lijkt mij zo.. :+
Nou, met 118 ping kunnen ze op het ISS nog niet normaal KSP of No Mans Sky spelen.
ISS zit in low earth orbit, niet geostationary ;)
dat klopt maar de communicatie verloopt wel met satellieten in geostationaire baan.
Dit doordat het anders niet praktisch is om continue communicatie te hebben met het iss

Skylab bijvoorbeeld had een vloot van schepen en vliegtuigen om de communicatie gaande te houden.
Op de MarsLanders dan :P
Dat is meestal geen probleem voor een object dat "stil" hangt, maar ISS zoeft rond de aarde met 7.67 km/s. Je hebt dan een redelijk robuuste infrastructuur op de grond nodig om die lage ping te behouden. Dus zijn ze meestal afhankelijk van satellieten die het signaal voor hun doorsturen wat niet bevorderlijk is voor de ping.
Je moet je signaal ook nog terug krijgen, dus de minimale latency wordt dan al 236ms. Bovendien bounce je in het ISS je signaal over geostationary satelieten, dus dan zit je al snel op een halve seconde latency. Niet echt fijn om te gamen, en ga je nog verder weg dan wil je eigenlijk ook geen real-time robot meer besturen.
Vervolgens moet in 2012? Bedoel je niet 2021?
nee, zowel RF als licht gaat met de snelheid van het licht. De afstand zorgt voor de hoge pingtijden
Je kan betere kwaliteit Netflix kijken in de ruimte :+
Hoelang kan je verbinding houden met het grondstation voor je "line of sight" verliest en een rondje door moet draaien ?
Ik vermoed dat ze geostationaire satellieten gaan gebruiken anders kun je de laser nooit uitlijnen :)
Klopt,
Two ground terminals equipped with laser modems located in Table Mountain, California, and in Hawaii will demonstrate communications capability to and from LCRD, which will be located in an orbit that matches the Earth's rotation, called a geosynchronous orbit, between the two stations.
https://esc.gsfc.nasa.gov/node/233

Maar buiten dat moet dat uitlijnen ook nog wel gaan lukken, in 2014 is dat al gelukt met de communicatie naar het ISS.
https://www.nasa.gov/miss...arch/news/opals_lasercom/

[Reactie gewijzigd door twimj op 23 maart 2017 10:28]

wat voor eenafstanden kunnen dan worden gehaald? RF haalt nu al enkele miljoenen km's. laser lijkt me veel gevoeliger voor ruimtestof en aanverwante objecten tussen de 2 punten.
In theorie kan je veel verder gaan omdat je lichtstroom gebundeld blijft, maar dat brengt een nieuw probleem met zich mee: je moet alles ook redelijk precies uitgericht krijgen.
Lasers zijn helemaal niet zo gebundeld op grote afstanden.
Oa. Afhankelijk van de golflengte en de openingsgrote vd laser.
Klopt, hier een stukje copy/paste van een eerdere reactie van mij elders op dit forum over lasers:

Lasers zijn altijd onderhevig aan divergentie. ( het uitwaaieren van het licht ) ook wel mRad genoemd. Met 0.5 mRad ( wat al erg weinig is voor een laser ) word de straal elke 2000 meter aan afgelegde afstand ongeveer een meter dikker. Op een paar duizend kilometer afstand resulteert dat in enorm dikke beam, dan spreek je over kilometers .. De Apollo laser die ze gebruiken om de afstand van de maan in millimeters te berekenen heeft een mRad van iets minder dan 0.4 mRad. Dat resulteert in een beam diameter van 6,5 kilometer als hij op de maan aankomt.. ( de maan staat op gemiddeld 385.000 km van de aarde ) Het laagste aan mRad wat we op dit moment kunnen maken in een laser is 0.15 mRad. Op het moment dat je onze maan voorbij bent is hij daarmee al bijna 2,5 kilometer breed.

divergentie staat trouwens los van de golflengte, maar hangt wel vast aan de gebruikte techniek. ( wat dan wel weer coherent is aan divergentie )
Ik vermoed dat de ruimte, in dit geval, beperkt zal zijn tot close orbit, en niet zozeer deep-space missions. Zie ook het artikel van 2013...
Anoniem: 20901
@flippy23 maart 2017 11:09
Ondanks alle rommel is de ruimte toch voornamelijke een vacuum.
een paar miljoen km aan ruimtestof kan een best probleem opleveren.
Weerkaatst een laser zich niet tegen stukken ruimte-afval bijvoorbeeld, wat er genoeg rondzweefd. Kan dit dan niet veroorzaken dat het signaal niet/niet goed doorkomt, vanaf de aarde of vanuit de ruimte?

Lijkt me wel dat dit kan gebeuren, want is volgens mij ook zo met lasers die we op aarde gebruiken.
Waarschijnlijk gebruiken ze een soort redundantie hiervoor ?
Dit is op te lossen door een aantal beams met dezelfde data te sturen. Daarnaast is er idd veel ruimteafval en stof, echter is de kans nog steeds vrij klein dat dit je beam blockt.
En PAR2 / PAR3 gebruiken ze misschien wel om achteraf te kunnen repareren. Zo'n techniek is handig als er stukken kunnen wegvallen, maar met daarna verschillende extra reparatie info kun je alsnog plaatje weer compleet maken.
Precies, dit is wat er ook met CD's gedaan werd. Naast de data extra data die als redundancy dient in het geval dat een kras een klein deel van de data zou blokken.
Ik weet niet hoe groot ze die laserbeam focussen, maar de kans is groot dat dit geen stipje van een laserpointer meer is als hij zijn doel heeft bereikt. Dat moeten dan flinke brokstukken zijn om de beam tegen te houden. Verder gaat het door een vacuum heen dus er zit een stuk minder in de weg dan op aarde.

[Reactie gewijzigd door PizZa_CalZone op 23 maart 2017 10:20]

straks hebben we eerder snel breedband internet in de ruimte dan op de meeste plaatsen op aarde.
Maar even zonder trollen, dit is dus wel een geweldige stap voorwaarts!
Ik zat trouwens te denken.

Zouden we niet quantumteleportatie kunnen gebruiken voor dit soort doeleinden?
We zouden dan op aarde een basis station en een station in een ruimteschip op elkaar kunnen afstemmen.

Om het probleem met meten en het doorgeven daarvan te kunnen oplossen zou dat niet via de computer kunnen. Op het basis station verstuur je dan de informatie. Bijvoorbeeld een woord. Dit doe je dan volgens een patroon of in tijdvakken. dus bijvoorbeeld 100x de eerste letter, 100x de tweede, etc. dan nog even een begin en eind patroon afspreken.

De computer in het ruimteschip zou dan gewoon de quantum staat meten en zodra het start patroon is gevonden gaat ie 100x de eerste letter meten, 100x de tweede.

Als 70 van de 100 metingen hetzelfde letter geven dan is die goed en anders stuur je een fout patroon naar een tegenovergestelde kwantum opstelling waar het basis station op het ruimteschip zit en de te me meten qubits dan op aarde zijn.

nou nu nog een paar duizend of honderdduizend metingen per seconden doen en dan hebben we een mooi platformpje voor interstellar communication.

Uiteraard verwacht ik dat ik nu de grootste onzin uitkraam, maar was wel benieuwd waarom zoiets (wellicht vele malen ingewikkelder) niet mogelijk zou zijn. Alles rust natuurlijk dat de metingen door de computer hetzelfde effect hebben dan wanneer je het fysiek doorgeeft. Wat nu als je een mens eerst even van aarde tot mars laat meekijken, werkt het dan wel ineens? en als die persoon weg gaat dan niet meer?

Anyway even wat random gedachten
Een groot probleem is dat de meting de waarde beïnvloedt.

Even sterk vereenvoudigd en kort door de bocht:
Op punt A en B heb je twee verstrengelde deeltjes, met onbekende waarde. Op het moment dat je op punt A meet dat het deeltje + is, weet je dat het deeltje op punt B - is. Op punt B weten ze dat nog niet, want daar hebben ze nog niet gemeten. Op het moment dat ze bij B gaan meten beïnvloeden ze het deeltje, waardoor het om kan flippen naar + (kan, het kan ook - blijven).
Er gaat dus wel informatie van A naar B, maar er is nog geen manier gevonden om die informatie te kunnen lezen.
Misschien wordt daar in de toekomst een oplossing voor gevonden, maar voorlopig is een Heisenberg-compensator, zoals in Star Trek gebruikt wordt nog niet in zicht.
NASA is begonnen met de testfase voor het systeem en wil in de zomer van 2019 de eerste modules de ruimte in krijgen. Vervolgens moet in 2012 het International Space Station van een laserterminal voorzien worden.
2012? Dat is al even geleden :)

[Reactie gewijzigd door g1n0 op 23 maart 2017 09:31]

Turbolasers, sneller dan het licht en dus in staat om resultaten in het verleden te boeken.
Dit lijkt veel op ESA's European Data Relay System, wat al live is maar bedoeld is voor communicatie tussen LEO sattelieten, een paar GEO relays, en grondstations.
https://artes.esa.int/edrs/overview
En wat als je met je oog in die laser kijkt? Of straks in de ruimte zweeft en een toevallig net even op je gericht staat, ben je dan direct blind?

Ik vind het wel opvallend sinds SpaceX wat meer stappen maakt en grootse plannen bekend maakt, NASA opeens wakker geschud schijnt te lijken.
Heeft meer met financiering te maken. Deze is heel lang nogal gekort.
Het werd gisteren bekend dat NASA veel meer budget gaat krijgen. Dan kunnen ze in een keer ook veel meer.
En wat als je met je oog in die laser kijkt? Of straks in de ruimte zweeft en een toevallig net even op je gericht staat, ben je dan direct blind?
Verdomd goede vraag... als de laser zo sterk is, dan ja.
Maar ik neem aan dat ze ook een beveiliging hebben ingebouwd, dat ze alleen op de coördinaten mogen gericht worden, als een satelliet onverwachte beweging maakt, dan wordt laser onmiddellijk uitgeschakeld.

Maar volgens mij gaat laser nooit werken, want als het 1 graad afwijking heeft, dan heb je geen internet meer :') Het lijkt me niet echt fijn voor de satelliet die elke dag of uren wat koerscorrecties moet maken.

Oplossing : een Starfleet Communication Array. Het hoeft niet gericht worden... Lekker simpel, nietwaar?
En wat als je met je oog in die laser kijkt? Of straks in de ruimte zweeft en een toevallig net even op je gericht staat, ben je dan direct blind?
Het licht zal zo zwak zijn dat je het niet ziet.
Hoe kan als het licht zwak is, het signaal sterk blijft met zo'n lange afstand?
Wie zegt dat het signaal sterk is? Het is recht evenredig zwak met de sterkte van het licht.
Daarom staan er grote schotels/telescopen om het signaal op te vangen en te versterken.

Een laser divergeert ook.

[Reactie gewijzigd door Durandal op 23 maart 2017 18:25]

Als er überhaupt licht is dat gemeten kan worden (afkomstig van de lazer) dan is het te doen. Vervolgens is het de vraag of er verschil gemeten kan worden om zo de ééntjes en nulletjes uit te kunnen lezen.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee