Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Economie

Zet je schrap, generatie Z komt eraan

iStock

Misschien is je toekomstige collega er één. Of je kind. Feit is dat je met ze te maken krijgt: generatie Z, nu tussen de 5 en 20 jaar oud. Een deel van hen speelt nog in de zandbak. Een ander deel begint aan de eerste studie (of wint de Nobelprijs). Wat kunnen we van deze generatie verwachten, nu de oudste leden ervan aan hun werkende leven beginnen?

Ze kiezen voor zekerheid

“Millennials groeiden op in een tijd van ongekende kansen”, zegt onderzoeker Rutger van den Berg van jongerencommunicatiebureau YoungWorks.

“De ouders van nu voeden hun kinderen op in een tijd dat het politiek en economisch minder goed gaat. Ze zetten meer druk op hun kinderen om zekerheidsgericht te kiezen, in plaats van: doe wat je wil, als je maar gelukkig wordt.”

Dat zie je terug in de cijfers: zo kiezen meisjes steeds vaker voor bètavakken op de middelbare school. Ook The New York Times schrijft over een ‘volwassen’ en ‘op carrière gerichte’ generatie.

Och, hoe anders dan hun voorgangers: generatie Y ofwel de millennials. Nu tussen de 20 en 35. Die opgroeiden in de welvaart van de jaren negentig, en opgevoed werden met de gedachte dat de wereld aan hun voeten lag. Maar die een 9/11 en financiële crisis later hard onderuit gingen op de arbeidsmarkt. En verguisd worden om hun hipsteresthethiek en narcisme, zoals de jongeren uit HBO-serie Girls.

Ze hebben een kort aandachtsspanne (en autoriteitsproblemen)

Waar de millennials en de generaties voor hen zich nog een internetloosbestaan kunnen herinneren (en dit soms missen), kennen de ‘gen Z-ers’ als echte digital natives geen smartphone-loos tijdperk.

Ze zijn gewend aan een eindeloze informatiestroom en onophoudelijke dialoog, schrijft The Huffington Post. Hierdoor hebben ze een zeer korte aandachtsspanne (acht seconden), zijn ze gewend om te multitasken (op vijf schermen) en verkiezen ze ultrasnelle sociale media als Snapchat boven Facebook.

De vanzelfsprekende verbondenheid met technologie leidt ertoe dat de Z-ers gewend zijn benaderd te worden als klanten of gebruikers. Ze zijn daarom grillig als consument: bedrijven die niet onmiddelijk leveren aan hun behoeftes worden ingewisseld.

Ze zijn niet gewend aan autoriteit en zouden een niet-hiërarchische werkomgeving prefereren, waarin ze freelancen, voorspelt The Huffington Post. Ook zit het ondernemerschap in hun dna, doordat zij de succesverhalen van start-ups gewend zijn.

Ze hebben geld te besteden

Hoewel generatie Z in Nederland iets kleiner is dan de millennials (2,9 versus 3,1 miljoen), hebben ze een hoop te besteden. Scholieren geven gemiddeld 91 euro per maand uit, schat het Nibud. Het meeste gaat dan naar kleding, schoenen, eten en drinken. Zakenblad Forbes schat hun jaarlijkse ‘spending power’ in Amerika op 200 miljard dollar, als je hun invloed op familie-uitgaven meerekent.

Daarbij merk je in de Nederlandse steden hun economische kracht. Steeds meer hogeropgeleide jonge ouders verhuizen naar de stad. Waar hun kinderen geld uitgeven aan pumpkin lattes bij de Starbucks of yoga. Ook zullen ze hun invloed hebben op de kledingindustrie.

Lijken op oma en oma

Generatie Z lijkt deels op de ‘stille generatie‘ van de jaren 1920 en ’30, die in onstabiele tijden voor zekerheid kozen. Maar, los van alle trendrapporten, voorspellingen en boeken, is dit ook gewoon een jongerengeneratie. “Het blijven jongeren in de puberteit, met alle kenmerken die daaraan verbonden zijn”, zegt Van den Berg van YoungWorks over het oudere deel van de Z-ers. Waarover de oudere generaties geheel voorspelbaar kunnen zeggen: die jeugd van tegenwoordig.