hey-kiddo-1439921-1280x960Vaderschapsverlof uitbreiden is fair en noodzakelijk om mannen meer te betrekken bij zorgtaken. Maar dat mag niet ten koste gaan van het moederschapsverlof, zoals Gwendolyn Rutten voorstelt. zij-kant vraagt om de blik naar het noorden te richten. In Zweden bestaat er slechts één systeem: het ouderschapsverlof. Op te nemen vanaf de geboorte, met een deel exclusief voor moeders en een deel exclusief voor vaders. De rest is samen te verdelen.

Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten heeft een punt als ze zegt dat jonge vaders ook meer tijd met hun baby moeten kunnen doorbrengen, en dat het unfair is dat moeders véél meer verlof krijgen na de geboorte. Ze heeft het ook helemaal juist als ze zegt dat, vanuit de gelijkheid tussen man en vrouw, het heel belangrijk is dat er een gedeeld zorgpatroon ontstaat.

Alleen de manier waarop hapert. Volgens Rutten moeten vrouwen hun moederschapsverlof kunnen delen met hun partner als ze dit willen. Dit impliceert dat het moederschapsverlof deels wordt ingekort en dat er keuzevrijheid is.

Te lang?

Wat het inkorten betreft: vijftien weken zijn heus niet zo heel lang. Een kind verwelkomen is niet alleen fysiek een zware klus, ook psychologisch moeten er wat watertjes doorzwommen worden. Zeker wie een eerste kind verwelkomt, botst daarbij wel eens op een existentieel crisisje. Tel daarbij extreme vermoeidheid, borstvoedingsissues, heel wat extra werk en onberekenbare hormonen en je weet waarom de meeste moeders maar wat blij zijn met vijftien weken. En voor wie toch graag al vroeger opnieuw aan de slag gaat: dat kan. Van de vijftien weken zijn er slechts tien weken verplicht.

Een keuze?

Daarnaast is keuzevrijheid soms ver te zoeken. De Standaard publiceerde eind april dat één op de zeven mannen het vaderschapsverlof waarop hij wettelijk recht heeft, niet opneemt. Hierbij worden financiële redenen aangegeven (aangezien de vrouw reeds een uitkering ontvangt, is de man na een geboorte de belangrijkste kostwinner), of druk van buitenaf (werkgevers hebben het er moeilijk mee). Thuisblijven is voor vaders dus niet altijd een optie. Bovendien wordt bij dit voorstel de druk bij de vrouw gelegd: als zij wil dat haar partner thuisblijft, moet zij met hem onderhandelen.

Wat met ouderschapsverlof?

Over ouderschapsverlof heeft Rutten het niet, nochtans zijn ook daar de verhoudingen behoorlijk scheefgetrokken. Beide ouders hebben exact dezelfde rechten, maar mannen maakten nog geen dertig procent uit van zij die in 2015 ouderschapsverlof opnamen. Ten opzichte van 2010 is er bovendien nauwelijks een stijging op te merken. Ook hier spelen dezelfde factoren: beperkte verloning, druk van buitenaf. Voor moeders wegen die factoren blijkbaar veel minder zwaar door, een bewijs dat zorgtaken nog steeds met vrouwen worden geassocieerd. Een evenwichtige verdeling van het ouderschapsverlof is echter zo mogelijk nog belangrijker dan een gelijk moeder- of vaderschapsverlof: bij ouderschapsverlof spelen factoren als borstvoeding en herstel na bevalling immers niet meer, maar draait alles om tijd spenderen met een kind.

Het Scandinavische model

zij-kant pleit daarom voor een heel ander systeem. Het Scandinavische model biedt een oplossing: beide ouders krijgen samen maar liefst 480 dagen of ongeveer zestien maanden betaald ouderschapsverlof (het gaat dus om één verlofstelsel in plaats van een apart moeder-, vader- en ouderschapsverlof). Daarvan gaan 90 dagen exclusief naar elk van de ouders. Wie deze niet opneemt, is ze kwijt. De rest van de periode is te verdelen tussen beide partners. Vrouwen nemen in Zweden weliswaar nog steeds het merendeel van dit verlof op, maar het aantal vaders dat thuisblijft tijdens hun daddy days steeg wel exponentieel.

Met enkele opmerkingen

Een good practice dus voor België. Met twee opmerkingen. Aangezien we in ons land qua gendergelijkheid nog lang niet zo ver staan als de Zweden, is het geen slecht idee om het exclusieve moeder- en vaderdeel verplicht te maken. Enkel zo zullen vaders dit daadwerkelijk opnemen en weerstaan aan de druk van werkgevers en carrièrekansen. Daarnaast is een goede verloning uiteraard essentieel.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.